THƠ LÊ HÒA
(Rút trong tập TỔ QUỐC CHÁT MẶN MỒ HÔI; NXB Văn hóa-Văn nghệ; 2019)
TÓC MẸ NỞ HOA
Như vòng tay mẹ
Đà Lạt ôm tôi vào lòng
Màu đất đỏ tự ngàn xưa thắm lại
Nhắc một thời máu lửa cha ông…
Ở nơi đây!
Mỗi mái nhà đều là kỷ niệm
Rêu lên màu trên nửa vầng trăng
Bậc thềm xưa. Mẹ chờ cha vò võ
Chiều sương giăng, súng nổ sau đồi
Tháng ba ấy cha đi không trở lại
Mùa xuân. Tia chớp xé ngang trời *
Đêm mùng mười cha ngã giữa Ban Mê
Đất bazan đỏ bừng… Lửa cháy
Ở phía đó cha đã không kịp thấy
Một tháng tư. Đà Lạt yên bình…
Bốn mươi năm! Mảnh vườn cũ hồi sinh
Mùa cúc nở hoa. Mùa hồng thay áo
Đóa dã quỳ giấu vào lòng cơn nắng
Mẹ một mình lặng lẽ… Thờ cha
Bốn mươi mùa tóc mẹ nở hoa
Những nụ trắng như tuổi xuân gói lại
Những cánh trắng khắp núi đồi mê mải
Lất phất bay, nâng bước chân ngày.
LÍNH TRẺ
Đêm nay biển rất bình thường
Khơi xa có một con đường ngập trăng
Xanh nghiêng đôi cánh chim bằng
Lính trẻ ôm súng xếp hàng hò lơ
Thằng Nam quê ngoại Cần Thơ
Thằng Toàn quê nội bên bờ Bình Đông
Xuống xề một khúc nẫu lòng
Rưng rưng cây lúa trên đồng bật xanh
Thằng Mương quê tít Hòa Bình
Vác khèn gọi cả đêm tình về đây
Hoa đào hoa mận vòng tay
Mùa xuân bắt vợ rượu say quên nhà
Thằng Đồng nâng phím ghi ta
Người ơi. Người ở. Hay là người đi…
Bất ngờ cơn bão ập về
Hàng ngũ răm rắp chỉnh tề ra khơi
Nhổ neo thẳng một chân trời
Chỉ còn sóng vỗ. Và, bời bời sương
Bây giờ sóng hóa chiến trường
Bất ngờ nhưng chẳng bất thường mấy đâu
Lòng người thăm thẳm nông sâu
Biển như mắt lính một màu quê hương
Cha ông ăn gió nằm sương
Bạch Đằng giang, sóng vẫn giương cờ hồng
Máu của cha chảy mặn lòng
Nước mắt của mẹ ấm nồng trong con
Dẫu một tấc cũng chẳng mòn
Mỗi một hải lý vuông tròn một quê
Đảo xa mưa nắng, đông, hè
Lính trẻ chấp hết bốn bề bão giông.
LAM KINH
Hương trầm mở cửa Lam Kinh
Thành xưa quách cũ lặng thinh. Đứng thiền
Vĩnh Lăng bia trắng một miền
"Ức Trai khuê tảo" bút nghiên gác trời
Chỉ còn khói tỏa bời bời
Tiếng chuông chùa Giáng vọng lời từ bi
Ngọ Môn ngựa mỏi. Cương ghì
Gió Lê Lai vẫn rầm rì thâu đêm
Bao nhiêu máu rỏ ruột mềm
Còn đây Giếng Ngọc bên thềm Thọ Xuân
Tiếng oan gột rửa mấy lần
Qua đường Lê Lợi bần thần Ức Trai
Tiếng gà kéo mẻ ban mai
Dấu rêu xanh xuống đền đài dịu hương
Phú Lâm sương ngậm trắng đường
Lòng qua Cầu Bạch lại thương sen tàn
Lam Kinh khói tỏa ba hàng
Bao nhiêu gươm giáo bàng hoàng đứng trông
Giữa trưa vọng tiếng trống đồng
Nhấp chung rượu đỏ máu hồng Lũng Nhai...
Câu ca giấu nỗi đêm dài
Hò lơ sông Mã xanh ngoài lũy tre
BẤT CHỢT VĨNH LONG
Cơn gió cuốn anh bay trên đồng lúa
Bất chợt Vĩnh Long
Tươi non một làn môi mười tám
Bất chợt phù sa
Mềm mịn dưới chân trần gió thở...
Buổi chiều như hóa thạch
Phút ta gặp nhau mây trắng đổi màu
Buổi chiều trôi rất chậm
Phút ta chạm nhau sương nắng đã nhàu
Không gì là vĩnh viễn
Nhưng nơi đây Vĩnh Long đã là khác biệt rồi
Anh nắm tay em giữa vườn trái cây chín ửng
Đêm mùa hè lừng lựng ve kêu
Đêm mùa hè ngọt lịm môi thơm
Câu vọng cổ vút lên tự sâu thẳm
Định vị anh vào em...
SAU LƯNG ĐỊA ĐẠO
Con đường mòn tượng hình Củ Chi
Lối địa đạo định hình trận đánh
Vết chân người ăn vẹt rễ cây
Dấu mồ hôi hóa thạch nhẵn vách hầm dã chiến
Tôi đến đây
Khi tất cả chỉ còn là kỷ vật
Bao thanh xuân đã lặn xuống lối mòn
Chỉ còn trận hoài niệm
Rưng rưng!
Đằng sau cuộc chiến
Chiếc nón tai bèo nằm lặng giữa tường vôi
Khẩu đại bác ru chiếc trực thăng yên ngủ
"Đừng sờ vào hiện vật"
Kẻo đau thêm...
Đằng sau họng súng
Máu người thấm địa đạo thành mây
Bay trắng xóa một chiều bình độ
Bay lấp lóa rừng xanh rượi rượi...
Sau lưng địa đạo
Hương lúa thơm ngút ngát mùa hè
Củ sắn củ khoai lên xanh tự bùn đất
Tượng hình cuộc hồi sinh.
CHÂU THỔ BAY LÊN
Chiều đứng gió tiếng đờn buông sáu nhịp
Khúc dân ca lên vút ngọt dần
Sông Tiền chảy căng eo mây dào dạt
Điên điển vàng lóng lánh bùn non
Hoa súng tím thơm làn môi mười bảy
Em chạm hờ trên châu thổ của tôi
Theo nước lớn tôi đầy vơi nhịp nhịp
Đàn cá linh mắc cỡ trốn đâu rồi!
Cây lúa xanh tự ngấn phù sa đọng
Tiếng dạ thưa ngọt dấu chân người
Đất cứ nâu tự khai thiên lập địa
Mùa cứ vàng ngút ngát hoàng hôn
Tôi chân đất chạy dọc đêm châu thổ
Nghe ếch đồng vọng khúc giao duyên
Lắng cung thương đờn kìm thắc thỏm
Lắng cung trầm đẩy nhẹ bè trôi
Nước châu thổ chảy đều trong thớ thịt
Thả đôi chân gõ khúc đồng bằng
Nghe sông Tiền lắng phù sa lịm lịm
Kìa, mồ hôi hóa thạch tự bao giờ!
HÀO SẢNG MIỀN TÂY
Khung cửa mở đồng xuân tràn gió
Một miền Tây hào sảng đón anh về
Ấm áp mềm thơm ngọt ngào tan chảy
Bảng lảng hồn, mở cõi đê mê…
Câu lý xàng xê giọng em ca ngọt lịm
Vầng trăng run lẩy bẩy đêm rằm
Mặt sông trắng dập dìu đàn cá quẫy
Rượu đế cay xè dốc cạn nỗi xa xăm
Anh ngơ ngác giữa bốn bề điên điển
Chân lội bùn, lội ruộng mà thương em
Bắt cá mò tôm tuổi thơ lem luốc thế
Em vẫn hồng như một đóa sen
Đờn kìm thắp đêm thức vầng trăng bạc
Sông Hậu dài sông Hậu chảy miên man
Lục bình nở tím trời. Ơi, thương nhớ!
Vọng cổ mềm như một dải khăn
Giọng kim vút cao ôm trọn vòng trời đất
Giọng cổ ấm trầm ru nỗi trăm năm
Anh biêng biếc giữa lời em hát
Miền Tây nghiêng, thao thiết dáng trăng nằm
CHÚNG MÌNH VẪN THƯƠNG NHAU
Những bông hoa xanh mọc lên từ buổi sáng
rất nhiều mây bay qua chín mươi triệu con người
Anh lại nghĩ về đất nước mình rộng lớn
chát mặn giọt cần lao
Hẳn nhiên rồi dân ta còn bật bã
như chúng mình toát mồ hôi hột những ngày qua
Nhưng anh tin buổi sáng vẫn trong lành như thể
những bông hoa xanh trên đỉnh trời
Mọi thứ đều hư ảo
mọi chiêu trò đều ẩn khuất những mưu mô
mọi toan tính trên từng vuông đất nhỏ
rồi mây chiều sẽ lồng lộng cuốn đi...
Tiếng chuông chùa đập nát mọi nhân danh
Anh nắm tay em giữa bốn ngàn năm đỏ lửa
Chúng mình vẫn thương nhau
như ông bà, mẹ cha ta một thuở
Chúng mình vẫn yêu nhau
như tiếng hát trong lành của con thơ
không nhân danh điều gì cả!
ĐỂ GIỜ LẠI YÊU
Chúng mình cần ở bên nhau
Để cô đơn hóa nhiệm màu cô đơn
Rồi mai chiếc lá xanh hơn
Còn trao nhau nắng, phía mơn mởn chiều
Đường dài. Mưa nắng còn nhiều
Chỉ tình yêu. Ôi tình yêu! Cứu mình
Nắm bàn tay. Rồi, lặng thinh
Và nghe tim đập rất bình thường. Em
Mưa nguồn chớp bể giữa đêm
Lòng hăng hái lắm. Bởi, tin cõi người
Tiếng khóc vít chặt tiếng cười
Em ơi năm tháng chẳng rời xa nhau
Hai ta sương dãi. Gió nhàu
Tóc mây đôi phía ngả màu hoang sơ
Vẫn tươi nguyên cuộc tình cờ
Tu trăm năm nữa. Để giờ lại yêu
NHẤP CHÉN MÙA ĐÔNG
Sẽ qua những ngày dông bão
Lòng về say nắng say mưa
Người đi huyễn mê dấu nhớ
Ta vui những trận đau vừa
Lời yêu hóa thành nhát chém
Vuốt ve dọc sống lưng buồn
Cái hôn hóa thành đốm lửa
Nở tràn trên đóa mơ sương
Đã qua những ngày dông bão
Chòng chành dạ lý trổ hoa
Nhấp chén mùa đông rạng rỡ
Môi mềm như tóc người xa
Chợt lòng hoang vu đến lạ
Nhớ nhau quá độ sang mùa
Ta vén chiều đông để thấy
Người tràn lên ái ân xưa
Rồi qua những ngày dông bão
Ngỡ ngàng mây trắng trổ đêm
Ta ngồi vuốt ve vết chém
Và đau những trận êm đềm
TRÊN MÀU MẮT CŨ
Mưa xanh mấy nẻo đường trời
Mùa đi trên màu mắt cũ
Vết yêu rằng rịt dấu ngày
Người không như là ché rượu
Vậy mã lỡ rít. Rồi say
Ta còn hoa trắng đường xưa
Lối mòn rêu hoang cỏ bạt
Ta còn em xanh nắng lạ
Niềm mơ tím tím đỏ vừa
Ta còn sông đau bờ lở
Ta còn chìm nổi giận, thương
Ta còn đắp bồi nhung nhớ
Mà người thoảng tựa làn hương
Tàn mưa nắng tràn dấu cũ
Vết yêu chằng chịt nẻo về
Người xa bỏ mình hoang hoải
Sao còn đắm đuối lụy mê?
QUẢY PHỐ
Gánh hàng quày quả bước đi
Một mình chị. Lại thiên di đời mình
“Trúc xinh chẳng mọc đầu đình” *
Vết tàn nhang đã tàng hình tuổi xuân
Làng xa. Xa đến bần thần
Bấm chân vào phố. Lòng nhân nhẫn lòng
Chị đi như nắng tràn sông
Tiếng rao gọi cả hừng đông tỉnh òa
Nỗi con ốm. Nỗi chồng xa
Nỗi thương tóc mẹ, tóc cha... bạc rồi
Chân chồn, gối mỏi. Đành thôi
Dấn thêm một bước. Là trời vẫn xanh
Con đường như vết cày nhanh
Tiếng cười trẻ nhỏ dỗ dành gót chân
Cơn dông ập đến rần rần
Gánh hàng té ngửa. Tím bầm đêm thâu
Mồ hôi. Quệt. Đẫm áo nhàu
Bả vai. Oằn. Giữa hai đầu giấc mơ
Mái tôn phòng trọ dật dờ
Co mình dấu hỏi. Chị chờ ngày lên
Những con phố lại gọi tên
Tiếng rao lại đổ êm đềm như mưa
Chị cười: “Khổ mấy cũng vừa
mong con thoát cảnh ngày xưa giống mình”
“Trúc xinh chẳng mọc đầu đình”
Vết tàn nhang vẫn hiện hình. Dửng dưng…
Chị lại cõng phố trên lưng
Lại đi như thể chưa từng được đi …
LỌC CỌC DỐC
Khói bạch đàn đốt cay triền dốc
Chiều nay Lọc Cọc ta về
Vẫn Thạch Đài, Hoạch Thôn, Phú Thọ
Những tên làng ngút ngát tuổi thơ ơi!
Chiếc bánh đa rụm giòn cơn nắng
Chợ Bản giờ bóng nội xa xăm
Gió vẫn thổi phía Càu Chày phơ phếch
Chỗ nội ngồi bông đại nở vô ưu
Bè bạn ấu thơ đứa đi đứa ở
Chỉ ngôi trường vẫn vậy xanh rêu
Đứa bốn con lấy chồng hồi lớp chín
Đứa ngậm ngùi: “Vợ xuất khẩu Đài Loan”
Vẫn con đường dẫn ta về dốc
Lọc cọc xe. Lọc cọc cả tiếng cười
Hoa lạc nở, hoa vừng bung nụ
Con trâu già ngửa mặt cười duyên
Dẫu năm tháng đã thành mưa thành bụi
Vẫn ấu thơ tiếng ếch cốm vọng đồng
Đêm hạ huyền vầng trăng thu vừa rạng
Ta lại ngồi Lọc Cọc dốc. Chờ em...