PGS, TS VŨ NHO

Nhà thơ Nguyễn Thế Kiên là cây bút trẻ vừa được kết nạp vào Hội nhà văn Việt Nam đầu năm 2016. Anh đã từng được trao một số giải thưởng của các hội VHNT địa phương và trung ương. “Mãi tin vào những kiếp người” (NXB Hội Nhà văn, 2015) là tập thơ thứ tám của Nguyễn Thế Kiên.

Nhà thơ Nguyễn Thế Kiên

Trong khi rất nhiều tác giả trẻ hôm nay xa rời với với thể thơ lục bát thì Nguyễn Thế Kiên lại lặng lẽ và thủy chung với nhịp điệu thơ truyền thống đó. Nhưng thơ lục bát của Nguyễn Thế Kiên không chịu dễ dãi với thi điệu sáu-tám quen thuộc. Đặc biệt, tính thế sự, tính đời sống dường như đã ngấm vào từng con chữ để làm nên một gương mặt thi ca trẻ rất đáng chú ý. Đọc “Mãi tin vào những kiếp người”, càng thấy rõ điều đó.

Thơ của Nguyễn Thế Kiên trước hết là thơ thế sự: Ăm ắp những chuyện đời. Ngổn ngang những lo toan. Sâu thẳm, vời vợi những nỗi niềm đau đáu về kiếp người, nhất là người nông dân, về nông thôn, nông nghiệp… Trong tập  thơ này có những bài về quê, về làng, về mẹ khá ấn tượng. Nói theo một câu thơ của Nguyễn Thế Kiên  thì  trong tập này Hồn nông dân vẫn chửa vơi tẹo nào. Con người gốc gác đồng chiêm ấy lên phố nhưng hồn vẫn để nơi làng, vẫn đau đáu buồn vui nơi bờ tre, gốc rạ, vẫn nhớ cái nghèo quê:

Mười năm hè phố bước mòn

Mồ hôi quê đặc quánh tròn lời ru

Bấm chân xuống nẻo mịt mù

Con đi bằng nỗi vô tư quê nghèo

Cái quê nghèo ấy  với những con người cần cù hai sương một nắng, lo lắng với bão giông, lũ lụt,  hạn hán, chưa lúc nào yên ổn, thong dong bởi: Được mùa vẫn nặng ưu phiền / Mồ hôi đất cứ rẻ thêm mỗi ngày / Mất mùa quầng thẫm đắng cay / Bao toan tính vụn cuối ngày rụng rơi…

Thật thấm thía  thân phận nông dân với “phận dưa” trong chuyện muối dưa – một món ăn quen thuộc ở thôn quê - của người mẹ: Bao nhiêu mưa nắng lên ngồng / Mẹ ta muối cả mùa đông nghẹn vàng / Truân chuyên từ cánh đồng làng / Nén cơ cực với phũ phàng…phận dưa…

Dĩ nhiên, quê không chỉ có mỏi mòn, cơ cực, long đong. Quê vẫn có những nét đẹp muôn đời giản dị: Lúa thì con gái mơn man / Đàn trâu vẫn cứ nhênh nhang gặm chiều… Hoặc: Vòng đê cổ tích hương vời vợi say… Và đám cưới quê  giản dị   với nụ cười hạnh phúc lứa đôi vẫn làm ấm lòng người với niềm tự hào không giấu diếm: Hồng trên nét mặt quê nghèo / Men cay cất tự sớm chiều đồng chiêm / Nụ cười đôi lứa vừa têm / Làn môi thắm những vẹn nguyên thuở nào…

Bên cạnh làng quê và người nông dân, tác giả còn quan tâm đến bạn bè, đến nghiệp thơ, đến tình yêu… Có những chuyện lớn lao về đất nước, về thế sự; nhưng  cũng không ít “những vụn vặt, những nhom nhem” (lời thơ Nguyễn Thế Kiên) của đời thường. Chẳng hạn về  chuyện làm thơ. Phải là người chiêm nghiệm và trăn trở nhiều mới có thể hạ bút: Bao nhiêu kiếp chữ bơ phờ / Phận người dát mỏng lên thờ thẫn đêm / Trăng khuya khuyết lửa ngọn đèn / Câu thơ hắt bóng lên thềm bình minh... Hay là chuyện tình với góc nhìn hài hước: Trộn hờn dỗi với nghi ngờ / Vài hôm tưởng bở thẫn thờ gọi: yêu / Lời thì thật ý thì điêu / Mang đêm khoán trắng cho điều thị phi… Và: Phím đêm tanh tách gõ liều/ Văn chương rổn rảng quanh điều viển vông…

Lục bát của Nguyễn Thế Kiên đã có giọng điệu riêng. Tác giả đã đem ngôn ngữ nông thôn, dân dã vào thơ. Một loạt các từ có tính chất khẩu ngữ (Ô hay; Vậy nhé; Ừ thì; Lạy giời; Kệ đi em…) được đem vào thơ một cách  tự nhiên, tạo cho thơ ca gần gũi tiếng nói đời thường, sinh động và thú vị. Nguyễn Thế Kiên “mang theo một thúng ngôn từ chắt ra từ gốc rạ đồng chiêm”. Những từ ngữ được dùng đúng chỗ, đúng lúc, trong thi cảnh phù hợp tạo ra ấn tượng mới mẻ và có sức cuốn hút, như: Chiều còn một nhúm trời xanh; Chiều tai tái một câu thề; Chiều đủng đỉnh tan dần; Người vẫn cuối trời ngây ngây nắng; Đùng đùng tợp nửa cốc chiều v.v…

Giọng giễu nhại, hài hước của Nguyễn Thế Kiên cũng có nét duyên riêng, đúng như nhận xét của nhà thơ Trần Quang Quý: “Nguyễn Thế Kiên nói về sự làm thơ bằng một giọng hài, mà lạ”. Không chỉ về sự làm thơ, những chuyện quê, chuyện tình, chuyện “đình chiến với mình”… anh cũng có một giọng hài và lạ như thế. Sự hài hước thường làm cho thơ dễ thân, dễ gần. Một niềm vui sống và tự tin. Như nhan đề của cả tập thơ “Mãi tin vào những kiếp người”…