TRANG THƠ TỰ CHỌN CỦA NHÀ THƠ LÊ QUANG SINH
Nhà thơ Lê Quang Sinh
THƠ LÊ QUANG SINH
CÁNH ĐỒNG LỒNG LỘNG
Tôi tìm chút sắc xuân trong rét mướt
Mượn tơ non làm son phấn với rằm
Tôi tìm chút bùn hoai trong bó mạ
Cha đi bừa chiều muộn lóa lem chân.
Để lay lắt nhớ một thời còn mẹ
Dòng sông ngâu gió chuốt khúc ru dài
Bát ngô bung mơ giấc mơ phố xá
Đường mực dài leo lét ánh đèn chai.
Mẹ ơi, con mang dòng sông của những câu hò
Qua bao miền quê lạ!
Những đêm mưa trời đất nhão ra
Thơ kéo kén giữa lòng người đang vỡ.
Tôi vay cánh đồng mùa vàng không trả
Hoa gạo bao lần níu áo người dưng
Cái roi tre cha dựng góc sân
Việc lễ nghĩa đến giờ còn day dứt.
Con trở về nhà nếp cũ cứ vơi đi
Chim làm tổ dưới ống luồng sau chái
Đồng lộng bóng nứt khô cây cỏ cháy
Sông trước nhà đánh vật để là sông.
Tôi đứng bên câu hò, người hàng xóm lâu rồi không hò nữa
Bếp chẳng chiều chiều khói trắng vòng vo
Nếu em lấy cớ không về nữa
Mực tím tìm đâu tuổi học trò.
2016
CHIỀU MUỘN
Hai mốt tuổi biết anh đâu mà kiếm
Trời chưa sương ổi chín ủng sau nhà!
Em đứng so le bên màu dủ dẻ
Hoàng hôn buông vàng vạt áo kiêu sa.
Anh qua đồi hoa không gặp mắt em
Lấy đâu mưa rơi cầu vồng mà hẹn!
Đồi hoa nẫu trong một chiều hoang tím
Áo bìm bìm chạy dọc bến cô tiên.
Hai mốt tuổi về làm dâu họ Nguyễn
Lần đầu tiên biết mưa ướt thế nào!
Tay vuốt mặt quên đi nhiều mơ mộng
Em chọn ngày dài để bớt đêm thâu.
Anh hình dung em, để đi tìm em
Qua tháng năm gặp câu hò dài thượt!
Gió phơn thổi bao ánh nhìn táp mặt
Chiều thương tình thắp một đốm sao hôm.
Có sao hôm để biết hết chiều rồi!
Nắng cũng cạn những lời đêm mờ mịt
Ta nợ nhau cả một thời không biết
Phận an bài. Trao lại chút gì nhau!
8.2016
MƯA ĐÊM
Lặng yên theo giọt mưa đêm
Một mình tôi thắp ngọn đèn làm tin!
Cô đơn khi nổi, khi chìm
Người xa xôi cuộc trốn tìm phù hoa!
Lần tìm hơi ấm ngày qua
Giọt mưa đổ lạnhđã òa ập rơi!
Tát lên một chút lẻ loi,
Vẫn không cạn được từng hơi thở dồn.
Tắt đi cho nguội ngọn nguồn,
Vẫn không khuất được cánh chuồn mỏng manh.
Lá lành chanh, củ lành chanh
Hạ lao cuối dốc, thu giành giật chua!...
Vẫn từng ấy những giọt mưa,
Vẫn từng ấy… Cứ cợt đùa đêm đêm!
Người đang mây trắng hạ mền
Tôi đang cô tẻ đắm chìm đáy đông.
Người đang rạo rực, bềnh bồng
Tôi đang vớt bóng mà không có người!
Đêm 31.8.2013
2.9.2014
NGHE BẠN ĐÀN BẦU
Tặng N.Q.T
Tôi đã nghe khúc nhạc ấy nhiều lần
Chiều đến muộn thấm mềm lên đất ải!
Có đôi lần đem đàn ngơ ngẩn gảy
Đêm trăng không vụn vỡ vãi đầy thềm.
Thế mà nay bỗng nghe bạn thôi miên
Gió đông chuốt dọc đường đê Yên Phụ!...
Cây cải đang hoa, khóm hồng đang nụ
Tiếng mau rơi thưa thớt xước ven hồ.
Vẫn biết cung thương cho đợi, cho chờ...
Vẫn biết ngón hờn ngóng người trở lại!
Đàn một dây bung hết lòng người gảy
Khúc thăng trầm trĩu xuống bóng liêu trai!
Chảy đi, chảy đi - Dòng sông bờ bãi...
Tiếng sương tan mi mắt ướt bồi hồi!
Chảy đi, chảy đi lòng người ở lại
Chỉ còn tiếng đàn và tiếng nỗi niềm tôi.
8-3-2016
Hỏi.
Anh vẫn biết yêu em nhiều cách trở
hà cớ chi dâm bụt nở quanh nhà!
Tháng năm sấm ùng uàng chăng chớ
hà cớ chi ngọn mướp cứ non ra!
Anh vẫn thói bốc đồng như rượu
hà cớ chi trăng cứ rót thêm vào!
Cau sẫm vỏ qua những ngày non nớt
lá trầu dònđượm lửa một lần cay.
Em như sông trước nhà vuông vắn nước
đoan trang trôi hạnh phúc giữa đôi bờ!
Hà cớ chi cứ cuốn vào bất trắc
vài dải vàng xa lắc, xa lơ...
2011
Tạ lỗi
Tôi lấy gì tạ lỗi mắt đen
sông vẫn đó - Mà em ôm mặt
em vẫn đó - Mà sao ký ức!
Bến trăng om nôn nóng bóng thuyền về.
Tôi lấy gì tạ lỗi nụ hôn
sương vẫn ướt và sao trời nhấp nháy
lá chớm lửa chút màu xanh ngắn lại
thịt da cong như cây cỏ giao mùa
Tôi lấy gì tạ lỗi những được, thua
nhận vô nghĩa chỉ toàn nước mắt
người tức tưởi lấy tay che mặt
kẻ nói cười - Bầm dập hết người ơi!
Tôi lấy gì tạ lỗi cánh hoa tươi
em hạnh phúc đi về, em tự do ở lại!
Cây cứ thêm vòng trầm, yêu cứ thêm bùa ngải
tôi như là... không phải chính tôi!
2008
Linh cảm Hoành Điếm
Tôi linh cảm có gì không rõ lắm!
Bờ vai vun âm ấm gió hoang về.
Tôi linh cảm có gì không rõ lắm!
Hương đầm đìa một thành quách si mê!...
Và tôi nghe tiếng chim vang ngoài phố
và tôi thấy cải vàng lên rực rỡ!...
Chiều ngoại ô không biết phải về đâu!
Mây đẫm vào trời, người đẫm vào nhau.
Tôi linh cảm có gì không rõ lắm!
Phố chợ đông bóng nàng rất rõ ràng,
khăn áo quấn bình yên cùng chớp bể
lệ nhân tình ướt mặt đoan trang.
Nàng đang đến đôi mắt buồn thao thiết,
nàng đang yêu cởi mở hết cây vườn!
Trời ơi, nếu là linh cảm thật!
Bão tơ hồng quét một vệt tai ương!
Nhưng Hoành Điếm hình như không hẳn thế!
Mây và em, vô hạn, vô hồi...
Gió cứ cuốn xiêm áo vào ký ức,
chiều lụi dần nhòa nhạt với riêng tôi.
Hoành Điếm, một chiều 4.2010
Tạm biệt Sài gòn
Tạm biệt Sài Gòn!
Mưa nắng đuổi nhau trên màu tóc.
Hoa cúc muộn chở buồn sang khóm trúc
chiều cố tình lỡ nhịp với trăng non.
Chớp mà chi – Hồi hộp thượng nguồn!
Cầm tay bạn lại gặp trời, gặp biển
đêm áp ngực một đồng bằng dâng hiến
mắt cay sè vệt khói ngẩn ngơ!
Đôi bờ sông bến đợi,ngóng đò
cát cứ trắng để mềm, nước cứ trong để vỡ!
Người ra đi mặt hướng vào giông gió
tôi nào hay thương nhớ phía phù sa.
Tôi nào hay...
Hoa giấy vỡ đỏ trời xa cách bạn
gió có cuốn xác hoa về phía thắm
chút vô cùng gửi lại xa xanh...
Chút vô cùng,
với bạn, với anh....
Nào dốc cạn,
cho lòng yên tĩnh lại
mai rồi xa, bè bạn với sông Hồng!
*
Sông Hồng ơi, còn nhớ tôi không?
Mùa nước cạn, sắc thu vào đáy biếc
môi còn ấm, mắt người còn thao thiết
cố nhân ơi, có bạc áo Hoàng Thành!
Tôi muốn mang theo chút nắng Sài Gòn
làm bè bạn khi trái trời trở gió
tôi muốn giữ một Thăng Long ngàn thuở
gươm hiền nhân vẫn ánh mặt nước đầy.
Quảng Bá, 2007
Hà Nội đêm cuối
Nào ngồi cả xuống đây chậu than còn ém lửa
ngọn lửa hiện lên khuôn mặt những chân trời
hạt ngô sữa ủ mùi trong tro nóng
mười mấy năm cời lại rối bời.
Chúng tôi ngồi hơ tay lên kỷ niệm
ấm mặt này lại giá mặt bên kia
lá me bay - Sợ đêm nhiều lá rụng
một đời than vun lửa để tàn.
Chén nước trà vùi khuya khoắt vào trong
đêm yên tĩnh dâng đầy lên mặt phố
khói thuốc lào vẩn vơ đi ở
chúng tôi ngồi chia sương cho nhau.
Chúng tôi ngồi nướng vợi bớt đêm sâu
gốc me cũ, ngọn sấu già rỏ nước
mùi hương ấy, bầu trời hoe mắt ướt
hoa sữa mang đi, ký ức chở về...
Những người lao công từ phía bờ đê
tiếng chổi dồn đêm vào từng ngõ nhỏ
khuya Hà Nội chênh vênh những gió
đính hờ lên nếp ngói mỗi kiếp nhà.
Đêm vẫn dành cho những kẻ đi xa
bữa tiệc bày ra với nhiều quá khứ
người nướng ngô phủi bụi than ý tứ
cứ sợ mình quá lửa với ngô non.
12/1999-1/2000
Khất nắng sông Tiền
Anh khất lại sông Tiền chút nắng
cho câu thơ sánh dưới sánh dưới dạ cầu
anh đành lỗi hẹn cùng mây trắng
lũ lớn, sông đầy, em ở đâu?
Lục bình do dự níu chân nhau
nóc nhà lượn vòng tiếng chim cuốc cuốc
ai vừa đến như từ câu vọng cổ
ai vừa qua như gió ngược về anh.
Ngựa lên cầu, câu lý bắt đầu xanh
nếu mùi ổi không vấn mềm mái tóc
nếu như sông không mặn mòi nước mắt
phù sa đâu bạc tóc bao người…
28/8/2000
Chia chồng
Tặng H.
Cũng là vợ vợ chồng chồng
một năm mất sáu tháng ròng lẻ loi…
Sân nhà ngăn dậu trầu hôi
khi bên trầu thắm, thì tôi trầu vàng.
Lỡ làng một chuyến đò ngang
kẻ chờ sốt ruột kẻ sang chùng chình.
Tiếng chim rớt tự mái đình
thân mình đỡ lấy phận mình mà thôi.
Thà như ấy quách cho rồi
khi phòng người rạng, phòng tôi tối đèn.
Kẻ làm chị, đứa làm em
kẻ no đứa đói, kẻ thèm đứa dư!
Chia làm sao được tâm tư
sướng vui gói lại khi thu đầy phòng.
Đêm về chăn đắp ngang thân
gió chi lạnh đến hai lần gió ơi!
Đã mang tiếng có chồng rồi
dámđâu ngẩng mặt nhìn trời thở than…
Chợ tàn, quang gánh dở dang
đòđông chậm bước lỡ sang chuyến chiều…
Kể từ khi được người yêu
tôiđâu có dám bước liều qua sông.
Ngày xuân kẻ bế người bồng
đi bên cạnh chồng mà vẫn nhón chân.
Tính chi hết chuyện xa gần
chia chi hết được mọi phần đục trong.
Những đêm được ở bên chồng
giật mình nghe nấc nơi không có gì.
1999-2000
Xin làng trồng lại cây đa
(Trích)
Những gương mặt thời gian
1.
Tôi tìm lại những năm tháng cũ
đomđóm bay lấp lóe tuổi học trò
đền Phủ Mẫu suốt ngày chim chích hót
tráiđa rơi đầy những lời ru.
Mẹ tôi ru giọt buồn của ngoại
con cá, con tôm, cánh vạc, thân cò…
Gió đông thổi ngập đồng Đằn năn lác
đongđầy con mắt tháng ba.
Ngồi nghỉ dưới gốc đa
ngả nón quạt một cánh đồng khô khốc
những thợ cày, thợ cấy
lội qua con gió Lào.
Mẹ ủ mốc tương
trên chiếc nia cha đan mùa trước
bữa cơm rau muống dầm sương
cha mẹ làm nên ngon ngọt đời thường.
Thế mà con đã nghịch vỡ vại tương
buổi trưa ấy
trốn lên cành đa cùng lũ bạn
gặp nắng òa,
bóng mẹ nỏ trên sân.
Mẹ lặng lẽ nhặt lên từng mảnh vỡ
lòng chắt chiu lại chắp, lại hàn
ủ ấm niềm tin vô tình con đánh mất
đem hết lòng nhân hậu vá cho con.
Đốt đèn lên mẹ tìm khắp xóm
đường sống trâu. Đêm lập lòe đomđóm
tiếng tắc kè vấp lên, vấp xuống
vin ngọn đèn làm gậy chống qua đêm.
Như dòng sông cần mẫn phù sa
mùa ngô như trổ từ màu tóc mẹ
đàn sáo ào lên từ vạt cỏ
lắng xuống vòm đa xanh.
2.
Các anh xa làng từ đầu cuộc chiến tranh
có người đi không bao giờ trở lại
Trịnh Huy Lượng
liệt sĩ đầu tiên thời chống Mỹ
Trần Văn Phú
nằm lại rừng miền Đông trong trận mở màn
Vũ Văn Cần
Lê Văn Tươi
nhữngđứa bạn tôi
gửi lại làng một thời tới lớp
bạn nằm lại như cây cột mốc
“Nam quốc sơn hà…”.
Trận Điện Biên cuối cùng
chú tôi không về nữa...
Một đêm làm vợ
một đời làm dâu
thím ngồi góc sân nhặt hoa dừa rụng
cá đớp mặt ao quanh bụi súng nhàu.
Em thành trẻ mồ côi
khi mới là giọt máu.
Đêm tân hôn hóa trận bão đời
mấy mươi năm ôm ngực mình trong tối
thím tôi sợ hương cau vườn rạo rực
khuya vô tình núp bóng ngọn đèn côi.
dưới tán đa
là hương khói,
là làng
lặng lẽ tiễn đưa
những vong hồn
đền Phủ Mẫu tiếng chim thảng thốt
nước mắt người vàng vọt lá đa xanh.
Những rễ đa như những ngón tay người
bấu vào đất mà tìm sự sống
những trận bão tung cây
những mùa lũ mặt người, mặt nước
không yêu đất làm sao trồi ngụp được
đa với người làm một chứng nhân.
Đi qua những mùa nám bã chè
in nửa mặt chị tôi
chồng chết sớm
làm mẹ,
làm người đàn ông trong nhà
lũ con nhỏ như tổ chim gặp bão
chạy chợ qua sông
gặp mặt mình trong nước…
Trưa ấy, chị vào đền Phủ Mẫu
dưới tán đa lẩm nhẩm khấn thầm
làm sao tôi biết được
chỉ trách sông trong văn vắt
vô tình làm gương soi.
3.
Chúng tôi lớn lên
những trai tráng của làng
bằng tất cả những gì làng có
củ sắn non
hoa bí, hoa bù
biếtđặt trúm, đặt lừ
đào bùn bắt trạch
biếtđan cái nia
biết làm cái vách
biết hái hoa mơ mộng ngất trời
ăn bữa trưa phải nhìn bữa tối
hạt ngô non bấm bụng để già
bát nước chè xanh sớm tối
gọi nhau qua hàng rào…
Ai cất câu hò mà sông mà nước
để chẳng thể cầm lòng quên nhau được.
Thăm thẳm nghìn năm
lời ru lắng lọc sông trong vắt
chúng tôi bơi trên dòng sông ấy
chúng tôi uống bằng nguồn nước ấy
bằng những câu ca người mẹ nào cũng thuộc
bãi Phốc Chùa xưa miên man hoa cúc
các anh từng đến đây
leo lên gác chuông mắt đổ xuống sông này
“Bao giờ ghềnh Sét đứt đôi…”([1])
Ghềnh Sét đứt đôi
sông con lấp cửa
lời niệm vào sông núi đất đai
Phù sa bồi phù sa – Gương mặt những hiền tài.
Anh lặng im
đối mặt với ngọn đèn
đối mặt với ước mơ
đãđôi lần thất bại
sông chẳng là sông nếu không còn bờ bãi
mỗi cánh buồm chẳng có khát khao riêng!
Tôi nhận ra anh vóc dáng cánh buồm
nơi bến đỗ xuân về hoa trổ trắng([2])
có một người con gái đứng chờ anh
có một làng già trẻ đứng chờ anh
dưới gốc đa ngày ấy
thơ tìm ra hạt giống để gieo trồng.
4.
Chót vót cành đa một tổ chim non
chúng ríu rít giữa vòm trời thăm thẳm
trưa nắng đọng nghe tiếng chim mảnh mỏng
cứ dát vàng mặt đất đợi người xa.
Cảm ơn em dưới gốc đa ngày ấy đã trao quà
một cuốn sổ tay, đôi câu thơđề tặng
lời thì xa xôi, ánh mắt đầy hoang vắng
đã bao lần cố gỡ lại bầm thêm.
Sông Mã ơi, tạc giữa trời xanh
em xuống tắm thế mà lau trổ trắng!
Gió từ gốc đa
1.
Tôi tìm về gốc đa xưa
chỉ trơ trống gió chút trưa ngả chiều
chả còn lích chích chim kêu
tiếngđa rụng giữa vườn yêu…mại rồi!([3])
Đâu còn những bụi mâm xôi
đã từng chín đỏ cả nơi thờ thần
đi tìm lại tiếng chuông ngân
chỉ nghe đất lở dưới chân dốc Nghè.
Làng giờ vắng bóng đa che
vắng cây gạo đỏ lập lòe giêng hai
bao nhiêu gương mặt hình hài
làngơi, chớ để cho mai một dần.
2.
Ước chi lại đựơc một lần
tiếng chim lích chích rộ sân ngày nào
để rồi chót vót cành cao
tơ non xin mãi rót vào tơ non.
Cây mang đến sự trường tồn
nén hương đốt gọi linh hồn gần xa
xin làng trồng lại cây đa
thẳm xa gương mặt làng ta tụ về.
Chắp tay, trước núi sông kề
trăm năm nhân kiệt lại về địa linh.
5-2000
Đỏng đảnh SaPa
Vừa lóe nắng mây đã mờ đỉnh dốc
đào đầu non đỏng đảnh chớm đuôi rồi
chim đánh tiếng bạn tình bên vách vực
suối bỗng đầy một nửa, nửa kia vơi!...
Em xuống núi phiên chợ tình buổi tối
chiếc ô nghiêng, trời đất chẳng còn gì
ta như được cầm tay em. Bỗng mất…
Mặc thất thường cho gió cuốn đi.
Theo lối cỏ, tiếng khèn đêm mải bạn
nhón chân lên, bỗng gặp cái vô - cùng
ta áp ngực vào núi rừng tin cẩn
để nhận về một chớp lửa Hmông.
Ta phải lòng cơn lũ bất ngờ dâng
trôi mải miết theo sắc chiều thổ cẩm.
Ta phải lòng một SaPa đỏng đảnh
mà dây dưa như cốc rượu ShanLùng.
Thơ dâng
Kính viếng hương hồn mẹ!
1.Sài Gòn đêm 22-6-2004
Vẫn biết chuyện tử sinh là lẽ thường tình
con đứng trời trồng hay tin mất mẹ!
Giữa phố xá xứ người cô tẻ
con bất ngờ thành kẻ mồ côi.
Cửa trần gian khép lại cánh luân hồi
từ cát bụi mẹ trở về cát bụi
thôi rồi xóm làng, thôi rồi sớm tối…
Đêm mông lung trút vào sự vô cùng.
Cả nhà con thức với nỗi buồn
lặng yên nhìn nhau, lặng yên ngơ ngác…
Khi cái đau quặn khô trong hốc mắt
con giật mình thương mẹ chỉ con trai.
2.Những nén nhang dâng mẹ
Thế là con đã chậm mất rồi
ngàn cây số đường, ngàn cây số bão…
Mẹ nằm im giữa nghi ngút hương trầm
bên hàng nến quặn mình leo lét cháy.
Con khấu đầu trước vong linh mẹ
tiếng trống khàn tháng sáu gõ vào nhau,
mẹ siêu thoát giữa ngân hà vũ trụ
vành khăn tang và tóc trắng mái đầu.
Những đứa cháu mất bà ôm mặt khóc
con đường trưa tiễn mẹ bỗng vô cùng.
Khi bất ngờ khuyết một vòm râm mát
nắng như là vắt lửa vãi đầy sân.
Anh bệt người giữa ngổn ngang đất cát
tưới rượu lên vuông đất mẹ nằm
miệng lẩm bẩm cụng hoài ly nước mắt
lắt lay như lau trắng trên đồng.
Không con gái, mẹ thèm lời dịu ngọt
phút tỉ tê như thể miếng trầu nồng
những dâu con thấu nỗi lòng làm mẹ
ngấn mắt trào những giọt lệ ân nhân.
Tiễn mẹ chiều nay có nén nhang bè bạn
những vòng hoa phủ kín mộ phần.
Chút gió quắt nơi cuối đồng, đầu bãi
tiếng không cùng vọng lại rưng rưng.
3.Hãy yên lòng mẹ ơi!
Khi bà mất con mới vừa tám tuổi
gió bấc về, cái đói vã mồ hôi
bát cơm cúng nhặt bớt vài lát sắn
mẹ đốt nhang nước mắt thay lời.
Đống rơm cuộn tròn giấc mơ con trẻ!
Con hiểu hết làm sao được cảnh đói nghèo?
Con hiểu hết làm sao lòng mẹ đắng?
Sông Mã đầy.Sông Mã lặng lờ trôi.
Con lớn lên rồi xa xóm, xa làng
xa mẹ mịt mù, quê hương tít tắp
cứ mải miết với những gì to tát
lại quên đi chút hơi ấm mẹ cần.
Để bây giờ khi mẹ đã ngàn năm
mới thảng thốt giật mình trong nhang khói!
2004-2006