Nhà văn Ma Văn Kháng

Xưa rày chẳng mấy ai chịu lên công tác ở  miền đất khỉ ho cũ gỏy  này nên Nhà nước đành đặt ra cái lệ, ai lên đây nhận việc, thì được hưởng thêm  năm mươi phần trăm lương và chỉ phải lưu lại trong một thời hạn là ba năm thôi. Nói cho đúng phố huyện này sở dĩ tồn tại và có chút sinh khí chính là nhờ nó  có một cái nhà ga. Nhà ga  mỗi ngày đón và tiễn một cái đầu tầu kéo năm toa đĩa chở quặng sắt từ một khu mỏ cách đây 5 kilômét và  độc một toa hành khách. Với dăm ba  nhân viên, ngày hai ba lần rè rè tiếng kẻng khua báo hiệu tầu đến  tầu đi. 

        Phố huyện K. buồn lắm! Vậy mà lạ chưa cái phố huyện miền sơn cước này  sao mà   lắm  phụ nữ đẹp thế! Nói làm gì những thiếu nữ măng tơ  mười tám đôi mươi. Vì xấu như ma cũng trà con gái. Đằng này phụ nữ ở đây đến tuổi bà tuổi chị  mà vẫn còn phây phây mỡ màng tươi đẹp  mới lạ chứ!  Phát hiện điều này cùng lúc là ba thầy giáo trẻ cùng được điều lên đây để mở trường  cấp 3 trong một năm. Đó là  bộ ba tướng sĩ tượng thầy Khang, thầy Sâm và thầy Cầm.  Văn hóa đúng là cho  người ta  một tầm nhìn cao sâu hơn người thật.   Thành thử thầy Khang dạy văn ngay từ buổi đi thăm phố huyện  khi  vừa bước chân lên đây, cùng lúc trong bụng nghĩ:thôi cố cắn  răng mà chịu đựng cho đủ thời hạn lưu đầyba năm là  hơn  nghìn  ngày ở xứ u tì quốc này,  thì đã  lập tức nở tròn hai con mắt kinh ngạc.  Ôi trời!Chẳng lẽ phố huyện K. này  là cái nước  Vénézuéla ở Nam bán cầu thu nhỏ chuyên cung cấp các Miss Word cho  hành tinh này? Chẳng lẽ nó có thể  sánh được với xứ Tuyên Quang nước ta, vốn được mệnh danh là Miền gái đẹp?  Hay là  phố huyện K. ở cao trên một gần một ngàn  mét, thuộc miền khí hậu á nhiệt đới, đêm ngủ quanh năm đắp chăn bông, nên âm thịnh dương suy,  trong khi đàn bà thì hai má đỏ rạn,  bầu ngực hở căng như khung vải dệt,  eo hông mượt mà như xa tanh thì đàn ông mới ngoài  ba mươi mà anh nào anh ấy  củ rủ cù rù èo uột  lượt  khượt như cò bợ dính mưa cả lũ. Hay đây  là  một trò đùa của tạo hóa, điều  ẩn  mật   trêu ngươi của lịch sử!

     Thôi, chuyện ấy để các nhà xã hội học, nhân chủng học gì đó  lo phân giải. Còn những kẻ đương thời thì  hãy cứ biết hưởng thụ cái đã. Hưởng  thụ có nghĩa là   bàn bạc là ngắm nhìn là chiêm ngưỡng là mơ mòng. Và những kẻ đương thời ở đây, ngoài thầy Khang  dạy văn, thầy Sâm dạy Vật lý,  còn là thầy Cần dạy Toán, bộ ba xe pháo mã  tất cả đều xuân xanh chưa đầy ba chục. Trường trung học mới lập, có nhõn một lớp 10, nên rỗi rãi.Rỗi rãi   nên các thầy có nhiều thời giờ và lý sự để trò chuyện bàn thảo với nhau.

Chẳng hạn, đầu năm có đoàn xiếc về phục vụ bà con. Đi xem xiếc về,  thầy Cầm liền pha một ấm trà rồi  mời hai thầy  kia  lại, nhâm nhi cùng trò chuyện với nhau về cái nghệ thuật  siêu đẳng này.  Thế đó, dùng thời giờ rảnh rỗi để trao đổi nhận xét về các sự vật xung quanh mình là việc làm thú vị lắm chứ! Là bởi vì,  sống nếu chỉ là sự nối tiếp những ăn uống, ngủ nghê, làm lụng, thì mới chỉ là sống có một nửa thôi!  Sống  là phải chiêm nghiệm, phải  suy ngẫm. Vì  chỉ nhờ  có thế  mà  ta mới có dịp thâm nhập sâu vào bản thể sự vật, thấu đáo được điều vô hình ở trong cái hữu hình, nhận ra được bài học ở thể vô ngôn có khi còn sâu sắc hơn cả một lý thuyết có  sẵn văn bản kia!

Tất nhiên bàn bạc điều gì thì dấu vết nghề nghiệp của từng người cũng lồ lộ. Chẳng hạn  thầy  Sâm dạy vật lý, nên nói đến xiếc là thầy bảo ngay rằng nó chính là cái vô lý có thật. Nó giống như lý thuyết tương đối của Albert Einstein vĩ đại. Nó trái với chân lý thông thường. Còn thầy  Cần dậy toán  thì bảo xiếc là sự tăng tốc ra ngoài giới hạn,  là sự siêu chính xác, là toán xác suất.   Trong khi đó, khác hẳn hai thầy dạy môn khoa học chính xác, thầy Khang bao giờ cũng có ý kiến nghiêng về cảm xúc nhân văn. Tính tình điềm đạm,  nhu  nhã,  thầy  Khang   nói: Xiếc là  nghệ thuật của tính cộng đồng, của tình tập thể, của sự hợp đồng, của lòng thuỷ chung. Hãy xem tiết mục nhào lộn trên đu cao. Nghệ sĩ bên này bay người sang bên kia. Bên kia, một nghệ sĩ nằm trên đu đã sẵn sàng giơ tay đón bắt. Tôi cứ nghĩ mà rùng mình. Ngộ nhỡ...Thế đấy, tôi nghĩ: Tất cả những thói đời xấu xa ở cõi trần gian này như cơ hội, bon chen, xỏ lá đểu giả, ích kỷ hại nhân, đều tuyệt đối không được bén mảng tới đây. Xiếc là một thánh đường tôn nghiêm của con người!

 

 *

      Vậy thì , theo các thầy, thế nào là một phụ nữ  đẹp?

        Một buổi sáng,  khơi mào câu chuyện theo lệ thường  là  thầy Sâm. Nhưng lần này người phát biểu đầu tiên lại là thầy Cầm.  Thầy Cầm nói : Người đàn bà đẹp là người đứng cách xa 100m ta đã thấy đẹp. Và  liếc mắt một cái là thấy đẹp ngay! Thầy  Sâm  khen cái gọi là   tiêu chuẩn cự ly thầy Cầm  đặt ra, nhưng giơ tay xin ngắt lời thầy dạy toán rồi  thêm: Kể hai thầy nghe. Hồi đó tôi  còn dạy ở trường Sư phạm Sơ cấp của  tỉnh. Một lần,  đến Cửa hàng Sách giáo khoa, tôi mua một lúc hai trăm cuốn sách Vật lý học. Và đề nghị cửa hàng cho hoá đơn. Cô bán hàng lấy tập hoá đơn ra, cầm bút viết, ngẩng lên hỏi: Anh công tác ở đâu ạ? Thì cũng tưởng như mọi sự bình thường, nào ngờ vừa nói tên trường, cô bán hàng đã tròn mắt, rồi nghẹn ngào: Ôi, anh thật may mắn, thật hạnh phúc! Ước gì em được như anh?Các bạn có biết vì sao cô ấy nói thế không? Hỏi, mới biết: vì ở trường Sư phạm Sơ cấp tỉnh năm ấy  có cô giáo Ngà đẹp như tiên giáng thế! Đẹp đến mức được ở cùng một đơn vị cơ quan đã là một hạnh phúc! Vậy  người đàn bà đẹp là người gây nên một cộng hưởng cho môi trường vật lý.

Thầy  Cầm bật cười và vỗ tay: Tuyệt vời!

 Rồi quay sang nhìn thầy Khang: Thế nào, thầy dạy văn, chẳng hay thầy có ý kiến gì?   Thầy  Khang  nói gì? Đâu rồi khuôn mặt trắng hồng điển trai, với cặp mắt đa cảm của thầy. Mặt thầy hôm nay là một buổi sáng ảm đạm.  Và cả hai thầy cùng há tròn miệng vì  một lát sau, thầy  dạy văn bỗng thở hắt ra và  quay đi, thì thầm:  

- Ta ngắt đi một chùm hoa thạch thảo. Em nhớ cho.  Mùa thu đã chết rồi. Đã chết rồi.Em nhớ cho.Đôi chúng ta sẽ chẳng nhìn nhau nữa.Trên cõi đời này.Từ nay mãi mãi không thấy nhau.Ôi ngát hương thời gian mùi thạch thảo.Em nhớ cho. Rằng ta vẫn chờ em.Vẫn chờ em...

- Thầy nói cái gì vậy?

Chờ cho hai  người bạn đồng nghiệp cùng đồng thanh cất tiếng, thầy Khang mới khe khẽ:

     -  Baì thơ Mùa thu chết của  thi sĩ người Pháp Guillaume Apollinaire  đấy,  nhị vị ạ. Nhưng tôi xin nói thêm: Người đẹp và  cái đẹp nói chung là đối tượng của nghệ thuật, nhưng chỉ là nghệ thuật  đích thực khi nó gây cho ta một nỗi buồn.  Một nỗi buồn, thật là thế, các bạn ạ...

 

*

 Cuối cùng thì  bí mật đã đươc khai mở. Hóa ra  là thầy Khang từ bấy lâu vẫn thầm yêu cô  Hương nữ sinh người  Cao Lan  học lớp 10. Cô  Hương  đẹp thật! Gương mặt tròn trắng phau. Đặc biệt là hai con mắt trong vắt và đen láy láy.  Nhưng lạ hơn cả vẫn là  hình vóc. Rõ ràng là một thể chất lao động  mà vóc dáng lại thanh nhã, quyền quý như con gái nhà thế gia. Bờ vai tròn nhỏ xinh. .  Phập phồng sau làn vải mỏng tấm áo màu xanh thanh thiên, caì khuy  bên sườnlà một khuôn ngực nở nang tròn đầy. Một miền da thịt thanh tân thấp thoáng nơi khuôn cổ, vùng ức và  miền eo hông mượt mà êm mướt! 

Buồn thay, cô Hương  đã thôi học rồi. Mùa thu ấy thị trấn mở hội diễn.  Một gã  nhạc sĩ  từ Sở Văn hóa tỉnh vào  giúp các đoàn văn nghệ nghiệp dư dựng các tiết mục.  Và bế mạc hội diễn hôm trước thì hôm sau cô  Hương  đến trường xin thôi học.  Tiếp theo ngày hôm sau nữa, nghe tiếng còi tầu thét vang ở ngoài ga nhỏ, thầy Khang xốc xêch cái khăn quàng chưa kịp quấn quanh cổ chạy ra. Thì chỉ còn nhìn thấy cái  chấm đèn đỏ  như một con mắt đau gắn ở đuôi con tầu  đang trôi từ từ vào  màn sương chiều.

 Thầy Khang gửi tâm sự vào thơ Apollinaire và bây giờ chiều  chiều lại tha thẩn ra  cái nhà ga xép nho nhỏ  này. Dõi con mắt về xuôi, thầy có cảm giác, thầy  đang tìm kiếm bóng hình cô Hương và  gửi đi tín hiệu từ trái tim mình  với cô. Một  trái tim đa tình đa cảm chân thành, trang nghiêm và chung thủy.  Dõi con mắt về  miền xuôi, thầy có cảm giác thầy  như đã bắt được tín hiệu cô  Hương nhận và đáp trả lại. Và thế đó, nhiều hôm trở về từ nhà ga,  gương mặt  thầy  lúc thì  buồn bã ỉu sìu, khi lại  phấp phỏng lơ ngơ rất lạ lùng. Thì thầm đó đây mấy thông tin về  chuyện cô Hương  như sau. Rằng thì  là gã  nhạc sĩ lên đây đưa cô  Hương đi là một  tay chơi  sành sỏi. Gã đã làm một bài thơ về cô. Bài thơ có những câu khiến cô mê mẩn : Người đẹp trông như tuyết.Chạm vào lại thấy nóng. Người đẹp trông như lửa.Sờ vào lại thấy mát.Người không khát, nhìn thấy người đẹp cũng khát.Người không đói, nhìn thấy người đẹp cũng đói.Người muốn chết, nhìn thấy người đẹp không muốn chết nữa. Rắp tâm ve vãn để chiếm đoạt cô,  gã còn tìm cách đưa cô  Hương vào đoàn ca múa do hắn làm trưởng đoàn. Rất  may, cô Hương đã nhận ra chân tướng  gã.  Gã là một thằng nghệ sĩ lưu manh, một tên ăn  cắp.  Bài thơ  xuất sắc  nọ là của nhà thơ Lò Ngân Sủn,  người Giáy chứ không phải của gã.  Gã đã có vợ và hai con.

 

 

*

     Thế mới biết   cái đẹp  là phong phú vô tận sức cuốn hút,  chứ đâu có cạn cợt như cái xấu xí tàn độc. Cái đẹp thật tình là phong phú dồi dào sức cuốn hút thật.Chứng cớ đầu tiên là quên bẵng đi là thời hạn lên đây chỉ là ba năm.  Ba thầy  Cầm, Sâm , Khang đã năm  cái  Tết qua, vẫn còn ở lại đất này.

         Chứng cớ là thầy Sâm  mới được đề bạt hiệu trưởng đã  tỏ tình với cô Riên, một  cô gái người Giáy má lúm đồng tiền, mặt hình  trái đào tiên. Cô  Riên mở nhà hàng. Nhà hàng ăn của cô  chuyên kinh doanh đặc sản lợn  Mường Khương cắp nách quay và rượu men lá. Lợn quay  nhồi lá thơm cây mác mật ở rừng mùa thu cho thịt một hương vị không đâu có. Giờ thì thầy Sâm ngoài  công việc lãnh đạo nhà trường, ngoài thì giờ lên lớp say sưa với nhị thức  luận của Newton và cặm cụi với định  luật Pascal, định luật  Nien Bo trong phòng thí nghiệm ở trường, là thầy hăm hở với công việc cải tiến men rượu lá và  xây trát  hầm bioga cho người yêu.

 

Hạnh phúc là một quá trình. Điều đó đúng với trường hợp thầy Cầm. Thầy  yêu  cô  Linh. Cô Linh cũng gái Cao Lan góa chồng, hơn thầy bốn tuổi. Chồng cô là một gã nghiện oặt sà lai, đã chết cách đây năm năm vì  bị sốc thuốc. Nhưng không sao hết. Cô Linh đẹp mỡ  màng nồng cháy.  Dính líu vào một vụ  vận chuyển ma túy, cô Linh  bị phạt tù ba năm. Cũng  không sao hết! Và bây giờ,  tài năng toán học của thầy,  ngoài  việc giảng dạy cho học trò  về toán giải tích  với đạo hàm, còn dùng để  hàng ngày  ngồi  lầm nhẩm tính toán số ngày còn  phải chờ đợi cô Linh thoát  vòng lao lý để làm lễ cưới như đã hẹn hò.

    Chao ôi là  các cung bậc ái  tình với các người đẹp! Sao mà nó ly kỳ và  lãng mạn là  vậy.  Và  hiển  nhiên nói đến  lãng mạn  là phải  kể đến  tình yêu của thầy Khang với cô  Hương.  Có ngày nào thầy không có mặt ở nhà ga xe hỏa, để ngóng chờ tin  tức của người tình.  Rồi một ngày nọ, thầy  Khang từ nhà ga  hấp tấp trở về, ngó vào buồng thầy Cầm; chưa để thầy Cầm  kịp nói: Mừng cho mình đi! Cô  Linh được  hưởng ân xá lần thứ ba do chân thành cải tạo.Còn  đúng mười  ngày nữa cô Linh  hết hạn tù rồi!. Thì thầy  Khang đã  xô vào kéo tay bạn, hổn hà hổn hển  và rối rít: Đi! Đi với mình. Đi với mình!  Cứ đi rồi khác biết.Nơi  hai thầy đến là nhà hàng của thầy Sâm và cô Riên. Thầy Sâm lau hai bàn tay dính đầy dầu mỡ  vì đang chữa cái máy bơm để rửa chuồng lợn cho cô Riên, vừa định quay vào gọi  người tình : cho bọn anh một mâm lên đây, thì đó bị thầy Khang và thầy Cầm kéo tay;và không hiểu  hai thầy nói gì, thầy bỗng tái mét mặt,  thểu thảo không ra hơi: Bỏ mẹ! Làm thế nào bây giờ!

     Thì ra, thầy Khang trưa nay theo thói quen ra ga tầu hỏa để đón thư cô Hương thì  gặp một người đàn bà  xộ xệ và một gã trai đầu trọc mặt mày sần sẹo, cả hai  sấn đến hỏi thăm  nhà  thầy  Sâm, và hùng hổ nói rằng, phen này lành làm gáo vỡ làm muôi, chứ nhất quyết không  để  hắn ăn ở hai lòng như thế được, đoán  là có chuyện chẳng lành, nên tức tốc chạy về báo tin.

- Chết cha tôi rồi. Mụ đàn bà ấy là vợ tôi. Thầy tôi  cưới ả cho tôi khi tôi còn đi học phổ thông. Còn gã đàn ông là em trai mụ.Thằng này nổi tiếng côn đồ xã tôi. Các ông có cách nào giúp tôi đi, không chết cả nút bây giờ!

Giọt nước đã tràn ly. Cái kim trong bọc cuối cùng đó thòi ra. Hóa ra  thầy Sâm đã có vợ, dù là tảo hôn. Nhưng thôi trước mắt cứ phải là cởi gỡ cái đã. Cả hai thầy Văn và Toán đều đang nhăn trán bí rì  thì ngoài cửa hàng đã  nghe thấy tiếng cô  Riên lóe xóe mời khách và tiếp ngay sau đó  là   một giọng đàn bà the thé: Ăn uống gì hả? Có món  nào tên gọi Thầy Sâm thì đưa ra đây cho ta ăn gỏi !

         Chết thật rồi! Tuy nhiên, đúng lúc cuống quýt thì anh hoa phát tiết, thầy Khang   nhanh trí lập tức kéo tay thầy Sâm. Và nhận ra cái  nháy mắt làm hiệu của thầy  Khang,  thầy Cầm hiểu ý, liền  chung  tay đẩy thầy Sâm vào căn bếp, rồi  cả hai thầy cùng  thầy Sâm nhanh nhẹn chui vào  căn hầm bioga đang xây dở làm nơi ẩn nấp.

     - Thế nào, món Thầy Sâm  đâu, sao gọi mà không thấy đưa lên?

   Nghe giọng nói đầy vẻ khiêu khích của người đàn bà vóc hình xộ xệ, cô Riên  hiểu ngay tình thế, liền bưng tới  một cốc nước sâu- đặc sản,  tươi cười:

   - Chị gái  mới ở đâu lên, chắc còn lạ nước lạ cái, nên nói gì em không hiểu.

   - Không hiểu thì ta nói cho mà hiểu: Mi có biết, lão Sâm là thằng cha máu Dê không? Có biết ta là con đàn bà thuộc dòng Hoạn Thư không?

   - Dạ!

   - Có biết ta là dân đao búa nổi  danh xứ Đoài không?Có biết ta đã từng bóc lịch trong nhà đá ba năm và hiện có  năm cái  tiền án, sáu cái tiền sự không?

 Gã trai đầu trọc, mặt mày sần sẹo phanh áo, gác chân lên ghế, sừng sộ tiếp theo một tràng.  Cả hai đâu có ngờ. Vỏ quýt dày đã  có móng tay nhọn. Cô Riên là gái nhà hàng,  bản lĩnh cao cường đã được rèn luyện, nghe vậy, liền  miệng cười nhạt, rồi vừa rút điện thoại di động trong túi ra vừa ỏn ẻn:

- Dạ. Chị gái và anh trai đã tự giới thiệu,  vậy thì em cũng đành nhờ ông anh em là trưởng công an thị trấn này đến để  tiếp chuyện vậy. 

       Trời!  Thế này thì to chuyện rồi! Ngồi dưới hầm bioga, thầy Sâm run như cầy xấy. Rồi  sau khi rên hầm hầm một hồi, thầy ghé tai  hai bạn đồng nghiệp: Này, nếu nó có đến  trường truy tìm tôi thì các ông bảo: Tôi được phân công lên xã Khu Chu Lìn dạy bổ túc cho cán bộ xã từ mấy tháng nay rồi  nhé!

*

      Khu Chu Lìn là một xã vùng cao heo hút, cách phố huyện K. một ngày đường đi ngựa  cật lực. Không ngờ, lời nói bâng quơ lại ám quẻ. Tháng sau, khi vụ đánh ghen ầm ĩ thị trấn trôi qua, thầy Sám nhận án kỷ luật, bị mất chức hiệu trưởng, phải lên dạy bổ túc  văn hóa thanh toán mù chữ cho cán bộ xã và dân sở tại ấy thật.  Và sáu tháng sau,  do bà vợ ở quê  làm đơn tố cáo thầy vẫn  chứng nào tật ấy, cố tình tìm  cách ly dị bà,  tỉnh  liền quyết định sa thải   thầy và trục suất thầy về  quề nhà   Hải Dương.

        Cái đẹp nói chung và người đẹp nói  riêng là đầu mối  của những câu chuyện rắc rối.  Đó là một định nghĩa mới được phát hiện  từ thực tế đời sống của  ba thầy giỏo trẻ.  Tất nhiên, không phải chỉ có  mộtthực tế là câu chuyện đánh ghen của bà vợ tảo hôn của thầy Sâm. Anh hùng bất qúa mỹ nhân quan! Năm ấy còn ba vụ nữa,  cũng là đánh  ghen của các bà vợ mấy anh cán bộ Kinh lên công tác ở đây, thậm chí còn dữ dội hơn vì tình địch còn dọa đốt nhà và  tạt át xít.  Ái tình  trước  nay vốn là một kho chuyện ly kỳ!

       Tuy nhiên sau cùng thì   cuộc sống  đã được chứng minh tình yêu  chính  là sự kết hợp  hai mặt  vui buồn, chứ không phải là cái gì khác. Thầy Sâm bị kỷ luật ra khỏi ngành được hai tháng thì thầy  Khang được đề bạt hiệu trưởng. Chuyện tình của thầy và cô Hương  bây giờ ai cũng biết. Suốt những năm tháng cô Hương đi xa, hai người vẫn giữ liên hệ với nhau.Và họ đã nhất trí với nhau rằng, thời gian hai người xa cách nhau sẽ còn dài. Vì cô Hương sau khi  tốt  ngiệp đại học sẽ còn  học lên cao học . Xa cách  thì  buồn, nhưng buồn thì thầy  đã có thơ Apollinaire.Em nhớ cho. Rằng ta vẫn chờ em. Vẫn chờ em...

         Trong khi hầy Khang  chờ đợi cô  Hương  trở về  thì đám cưới cô Riên nổ pháo tưng bừng. Khoảng trống của thầy Sâm đã có  anh cán bộ người miền Trung đến lấp đầy.  Anh này làm việc ở  Trạm khí tượng phố huyện. Phố huyện mà cũng  đặt Trạm khí tượng! Thì  các cơ quan đoàn thể khác,  dại gì mà không đặt chi nhánh. Hai năm sau thì đã  đủ mặt. Ngân hàng.Khách sạn.Nhà hàng.Siêu thị.Du lịch. Thậm chí cả  hãng Hàng không Pacific.  

      Ga xe hỏa phố huyện lên cấp thành một ga hành khách. Hú hú... xịch  xịch...    Hàng  ngày có hai chuyến tầu lên và hai chuyến tầu  về xuôi. Thị trấn chẳng còn buồn tẻ như hồi bộ  ba thầy giáo tướng sĩ tượng- xe pháo mã Cầm- Sâm-  Khang mới lên đây dạy học. Tất nhiên công đầu tạo nên cuộc tụ hội đông vui  là thuộc về  nghệ thuật. Cái đẹp là mục tiêu săn đuổi tối thượng của nghệ sĩ.Ăn  phải  bùa mê  thuốc lú  của con gái xứ sở  này  đầu tiên là  các nhiếp ảnh gia.  Theo  chân các phó  nháy, tất nhiên không ai khác là các gã họa sĩ đầu bù tóc rối,  quần bò, áo thổ cẩm, bê bết phẩm màu, đặt giá vẽ ở khắp nơi, bên eo đồi, cạnh bờ suối.Xuất hiện sau cùng là các nhà xã hội học, nhân chủng học . Miền đất này biết đâu lại  có can hệ đến các cuộc biến thiên của lịch sử thời Lê, thời Mạc  loạn lạc xa  xôi nào cũng nên . Và  như vậy các mỹ nhân thời nay có khi lại chính  là con cháu của các ông hoàng bà chúa cung tần mỹ  nữ thất thế  lưu lạc  từ thời nảo thời nao nào.

       Phụ họa thêm vào các lý do xã hội  và nhân văn: Mỏ sắt  cách phố huyện 5 cây số đã  mở rộng khai thác. Lâm nghiệp mới phát hiện giống  dược liệu giảo cổ lam chữa bách bệnh. Lợn cắp nách  và rượu men lá đã trỏ thành món ngon nổi tiếng tầm toàn quốc. Dân số phố huyện trong vòng  mấy năm đã tăng lên một vạn mốt người.

          Nàng công chúa ngủ trong rừng đã tỉnh  thức.  Con trai đàn ông   miền xuôi lên đây làm việc, chẳng anh  nào qua được cửa ải  mỹ nhân. Tất cả đều bị đám đàn bà con gái ở đây bỏ bùa mê. Hạn định ba năm  và điều ưu tiên về lương bổng đã bị xóa bỏ.  Quả thật   sức mạnh cải hóa cuộc sống của cái đẹp chưa bao giờ  lại được biểu hiện dưới hình trạng độc đáo và  lạ lùng như thế!  Tất nhiên  là  những vụ đánh ghen, ruồng rẫy vợ ở quê lấy vợ mới ở đây hoặc  ngoại tình bí mật  rồi bị vỡ lở, gây nên những xáo trộn an ninh  trật tự xã hội, thậm chí  là những thảm họa kinh thiên động địa, cũng vẫn xảy ra đều đều.  Rắc rói nhất và thê thảm nhất có lẽ là chuyện  tình anh chàng nhân viên Trạm khí tượng lấy cô Riên.  Hóa ra anh  này đã có vợ  con ở quê hương xứ Nghệ. Nghe tin anh chàng  phụ tình, bà vợ liền hùng hổ  lên đây cũng lại với quyết tâm lành làm gáo vỡ làm muôi,  nhưng khi gặp cô Riên, liền bỏ hẳn ý định, rút êm, sau khi thú nhận với gã vệ sĩ rằng: Nó đẹp thế, mình là đàn bà con gái cũng còn mê  nó nữa là.  Tuy vậy xót xa quá  là sau đó thì anh chàng này bị dư luận lên án  dữ dội nên xấu hổ quá  đã nốc hết hai lọ thuốc sâu để quyên sinh, dẫu có đượccấp cứu kịp thời  thì kết cục vẫn  là  một thảm kịch động trời!

       Giờ thì thầy Cầm  lấy cô Linh  đã có  tới bốn đứa con và tất nhiên thầy đã vui vẻ nhận  kỷ  luật hoãn lên lương hai năm. Thầy chẳng lấy thế làm buồn. Các con thầy gái và trai đều khỏe mạnh và  xinh đẹp.  Mẹ chúng bốn mươi mà mỡ màng nồng cháy thế kia  cơ mà! Thầy nói.Và một hôm đang ngồi soạn bài thầy bỗng nghe thấy tiếng thầy Khang gọi ngoài cửa.Gì vậy?Sực  nhớ chuyện bà vợ thầy Sâm lên đánh ghen hồi nào, thầy  run run hỏi lại thì thầy Khang  đã xô vào lôi tay thầy: Tôi nhìn thấy thầy Sâm !

Thầy Sâm nào?Thầy Sâm nào? Thầy Sâm dạy vật lý chứ  còn thầy Sâm nào ? Thầy Sâm yêu cô Riên,  làm  hầm bioga  cho cô , rồi  cùng chúng mình chui vào đó trốn  bà  vợ thầy chứ còn thầy Sâm nào!   

       Thầy Sâm thật! Thầy Sâm đang ngồi ăn bánh cuốn trong một quán ăn giữa  ngôi chợ phố huyện . Một thân xác gày gò.Một mái tóc muối tiêu.Một  chứng nhân thảm bại. Với hai con mắt  bàng bạc lờ đờ đưa đẩy nhìn quanh,  nuối tiếc và ngác  ngơ. Phố huyện  xưa đâu rồi? Đâu là cái quán ăn đặc sản lợn cắp nách và rượu men  lá của cô Riên và những ngày tươi đẹp đã xa?

“ Thi thoảng tôi vẫn trông thấy thầy ấy. Nhưng không muốn để  thầy ấy biết, ông ạ.” Thầy Khang  nói và lẩm nhẩm đọc thơ. Lại  vẫn là thơ Apollinaire: Ta ngắt đi một chùm hoa thạch thảo. Em ơi em mùa thu đã chết rồi...  Rồi gằm mặt,  gục đầu, chép chép miệng:  Buồn quá! Buồn quá!  Buồn quá thật!  Tất nhiên,  buồn còn vì thầy Khang muốn  chia sẻ tình thương với  thầy Sâm. Nhưng mà  nói cho cùng thì nỗi buồn vẫn  là có thật ở cuộc đời này. Vì cái đẹp là đối tượng của nghệ thuật mà nghệ thuật chỉ là đích thực khi nó đem lại cho con  người một nỗi buồn, nỗi buồn xa vắng, cao sang, nỗi buồn của ao ước.    

                                                          Tháng 3/  2014