NGUYỄN KHOA ĐIỀM

 

Nhớ một nhà thơ đã mất

 

1.

Không sao dịu nổi vết bỏng lửa trên da thịt, trong tâm hồn

Một nhà thơ miền Nam

Lần bước những sườn đồi khổ nạn

Những năm hòa bình đầu tiên

Loang lổ một thời cuộc chiến

 

2.

Không ai viết biên niên sử

Nỗi đau một con người

Cũng chẳng là huyền sử

Những giọt nước mắt, mồ hôi

Chỉ có thơ

Làm lẽ phải thầm lặng

 

3.

Khói lửa đã tàn trên mặt đất

Nhưng cuộc tranh cãi dằn vặt, đau đớn, u hoài

Trong mỗi góc nẻo, tâm khảm con người

Trong thi ca

Vẫn ngày ngày lên tiếng

Ngày 24/4/07

 

Đêm thu ở Hội An

 

 

Ngoài kia những chiếc thuyền câu đốt đèn trôi theo sông

Đuổi theo một nghề nghiệp cũ

Ở đây trên bậc thềm giả cổ

Người thi sĩ không ngủ

Ngồi đập muỗi

Đợt một làn gió mặn.

 

Tất cả chúng ta rồi sẽ già nua

Bên dòng sông tăm tối này

Sẽ chết

Mà không được đóng dấu kiểm dịch

Đặng bình tâm trong miệng kẻ khác.

 

Ôi bác ngư dân già nua

Anh ngư dân trẻ

Đêm nay vợ anh nằm trên nửa chiếc giường hẹp

Đợi anh về

Quạnh quẽ quê hương nhiều thế kỷ

Tìm một chỗ sống.

 

Người thi sĩ im lặng

Quanh anh không vệt lân tinh dự báo

Cả dòng sông không biết nói

Cả cửa biển không lời thở than

Mùa thu về trên bến vắng...

Ngày 10/8/2008

 

Trong những buổi chiều

 

 

Trong những buổi chiều buồn bã

Tôi nói thầm với hàng cây trước nhà

Hãy dịu dàng hơn, hãy dịu dàng nữa

 

Trong những buổi chiều buồn bã

Đá cứng hơn, chân mềm hơn

Tôi trèo lên hừng hực ngọn bê tông núi lửa

 

Mãi khi vầng trăng treo trước cửa

Chợt nhớ khuôn mặt hiền xót xa

Nghiêng xuống cánh đồng ngày xưa

 

Vì sao không thể yêu mến hơn?

Vì sao không xanh tươi hơn?

Vì sao không trong sạch hơn?

Tháng 7/2004

 

Chợ hẻm

 

 

Những người đàn bà rì rầm trong đêm

Đêm đúng là đêm thảng thốt mơ hồ

Gần xa tiếng gà gọi sáng

Tiếng lê dép các bà về họp chợ

 

Hẻm nhỏ

Họ ngồi hàng hai

Không có chiếu cạp điều

Cũng không có gạch Bát Tràng xây giếng rửa chân

Họ bó gối trên những mảnh ni lông xanh, đỏ

Bên những mẹt rau, dưa, thịt cá,

Một vuông chiếu áo quần may sẵn

Dăm bó hoa, mấy khuôn đậu phụ

Thúng xôi ủ kín

Những nải chuối vàng

Họ cố giấu những đôi chân lội bùn nứt nẻ

Lại để lộ giọng nói vùng quê lam lũ

 

Họ chia đều mỗi người một mảng bóng đêm

Và lấp kín bằng niềm mong mỏi

Họ đợi sáng

 

Rồi ánh ngày cũng bắt đầu

Tiếng chao chát nói cười, tiếng than thở hả hê

Tiếng rên rỉ của những tờ bạc vụn

Phiên chợ hẻm lại bốc mùi quen thuộc

Của rau dưa khắm khú mỗi ngày

Ủ ê từng gian bếp cũ

Dần dà nuôi lớn đời ta

 

Mưa có nói gì không nhỉ?

 

Mưa có nói gì không nhỉ

Khi mưa giăng mỏng mảnh giữa trời?

Sông có nói gì không nhỉ

Khi sông trôi phẳng lặng bên người?

Không ai nhớ là mưa đã nói

Những lời buồn trên núi suốt mùa đông

Những cay đắng dòng sông đã gọi

Khi sông trôi qua bãi vắng cuối dòng

Em chẳng kể lại ngày thương xót cũ

Mùa xuân này em có nói gì không?

11/2010

HỮU THỈNH

Ghi chú sau mây

 

 

Thăm thẳm nhìn lên

mây

và mây

mây nữa

Những cái nhất thời xô đẩy nhau đi

Chỉ còn Trời vừa lau qua dĩ vãng

 

Vũ trụ vào thiền

nhấc ta lên từng bậc

tình người tươi tốt

 

Ghi chú sau mây.

Ngày 18-20-2015

Tự bạch

 

 

Một ít muối

một ít lửa

và rất nhiều cả tin

Tôi xa quê từ đó.

 

Hết muối có thể tìm ra muối

Hết lửa có thể tìm ra lửa

Nhưng cả tin không thể xin đâu

 

Sự cả tin đã làm tôi đớn đau

Tôi nhầm người như va đầu phải cột

 

Tôi luôn dặn mình đây là lần chót

Tôi luôn dặn mình đây là lần chót

Nhưng lần chót cứ theo tôi suốt cả cuộc đời

Viết ngày
Sửa 1-8-2016

Mỗi ngày

 

 

Những đám mây nói với ta Trời đang ở rất gần

Nhưng không hiểu vì sao mỗi ngày

lại trở nên khó sống

 

Đời phũ phàng vẫn tốt tươi hy vọng

Hy vọng làm người quét rác mọi ưu tư

 

Không có sự trong sạch nào là tạm đủ

Không có sự phản phúc nào được tha thứ

 

Sông đục thì nuôi cá

Thời đục hại người trong

9-8-2011

Thơ ngắn

 

 

1.

Tì vết sống về đêm

Khinh suất sợ ban ngày

 

2.

Phật rất hài lòng với trang phục xềnh xoàng

Quỷ suốt ngày than phiền vì thiếu nhiều mỹ phẩm

 

3.

Tôi rất tin những bông hoa sau lưng

Như đã từng tin những chiếc gai trước mặt.

 

4.

Thời thế xua chim đến

Không hỏi trước cánh rừng

 

Thác reo treo trước mặt

Vực xoáy cuộn sau lưng

 

5.

Hoa quỳnh chưa kịp nở

Cáo đã mò tới chuồng gà

 

Đêm che giấu cho cả hai

1 giờ 30 sáng 26-11-2011

 

6.

Tham vọng xổng chuồng

Thú dữ sục khắp nơi

 

7.

Những gì không bị cuốn theo bụi

Làm nên các nhà thơ.

 

8.

Bao nhiêu mỹ từ người dùng nhẵn cả rồi

Khi nhàm chán quay tìm im lặng cỏ.

 

9.

Niềm tin tìm thấy niềm tin ở khắp mọi nơi

chán nản tìm thấy nghi ngờ nơi niềm tin đã chết

 

10.

Thời gian thường khề khà

Nhưng lịch sử lại khép màn nhanh chóng.

 

11.

Sông cạn bơ vơ như người mất việc làm

Ân hận muộn màng tin lưỡi rìu than khóc

 

12.

Đom đóm lập loè bờ sông

Tôi nhầm tưởng bọt bèo phát sáng.

 

13.

Hạnh phúc như một chuyến tàu nhanh

thường bỏ qua ga xép.

 

14.

Nỗi khổ công lớn nhất của một dàn nhạc:

Tạo ra âm thanh không có âm thanh.

 

15.

Không thêu thùa

Không đẽo gọt

Luật pháp là quai xách của Tự do

 

16.

Sự thật đòi để nguyên

Giả dối thích tinh chế

 

17.

Vô cảm là món lẩu của cái ác

 

 

LƯU QUANG VŨ

Tiếng Việt

 

 

Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói sẫm

Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về

Có con nghé trên lưng bùn ướt đẫm

Nghe xạc xào gió thổi giữa cau tre.

 

Tiếng kéo gỗ nhọc nhằn trên bãi nắng

Tiếng gọi đò sông vắng bến lau khuya

Tiếng lụa xé đau lòng thoi sợi trắng

Tiếng dập dồn nước lũ xoáy chân đê.

 

Tiếng cha dặn khi vun cành nhóm lửa

Khi hun thuyền, gieo mạ, lúc đưa nôi

Tiếng mưa dội ào ào trên mái cọ

Nón ai xa thăm thẳm ở bên trời.

 

"Đá cheo leo trâu trèo trâu trượt..."

Đi mòn đàng dứt cỏ đợi người thương

Đây muối mặn gừng cay lòng khế xót

Ta như chim trong tiếng Việt như rừng.

 

Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói

Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ

Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa

Óng tre ngà và mềm mại như tơ.

 

Tiếng tha thiết, nói thường nghe như hát

Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh

Như gió nước không thể nào nắm bắt

Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh.

 

Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy

Một tiếng vườn rợp bóng lá cành vươn

Nghe mát lịm ở đầu môi tiếng suối

Tiếng heo may gợi nhớ những con đường.

 

Một đảo nhỏ ngoài khơi nhiều kẻ nhận

Vẫn tiếng làng tiếng nước của riêng ta

Tiếng chẳng mất khi Loa thành đã mất

Nàng Mỵ Châu quỳ xuống lạy cha già.

 

Tiếng thao thức lòng trai ôm ngọc sáng

Dưới cát vùi sóng dập chẳng hề nguôi

Tiếng tủi cực kẻ ăn cầu ngủ quán

Thành Nguyễn Du vằng vặc nỗi thương đời.

 

Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng

Cao quý thâm trầm rực rỡ vui tươi

Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người

Như tiếng sáo như dây đàn máu nhỏ.

 

Buồm lộng sóng xô, mai về trúc nhớ

Phá cũi lồng vời vợi cánh chim bay

Tiếng nghẹn ngào như đời mẹ đắng cay

Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt.

 

Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết

Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi

Như vị muối chung lòng biển mặn

Như dòng sông thương mến chảy muôn đời.

 

Ai thuở trước nói những lời thứ nhất

Còn thô sơ như mảnh đá thay rìu

Điều anh nói hôm nay, chiều sẽ tắt

Ai người sau nói tiếp những lời yêu?

 

Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển

Có gọi thầm tiếng Việt mỗi đêm khuya?

Ai ở phía bên kia cầm súng khác

Cùng tôi trong tiếng Việt quay về.

 

Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ

Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn

Trời xanh quá môi tôi hồi hộp quá

Tiếng Việt ơi tiếng Việt xót xa tình...

 

Việt Nam ơi

 

Những áo quần rách rưới

Những hàng cây đắm mình vào bóng tối

Chiều mờ sương leo lắt đèn dầu

Lũ trẻ ngồi quanh mâm gỗ

Lèo tèo mì luộc canh rau.

 

Mấy mươi năm vẫn mái tranh này

Dòng sông đen nước cạn

Tiếng loa đầu dốc lạnh

Tin chiến trận miền xa.

 

Những người đi chưa về

Những quả bom hầm hào sụt lở

Những tên tướng những lời hăm dọa

Người ta định làm gì Người nữa

Việt Nam ơi?

 

Mấy mươi năm đã mấy lớp người

Chia lìa gục ngã

Đã tận cùng nỗi khổ

Người ta còn muốn gì Người nữa

Việt Nam ơi?

 

Người đau thương, tôi gắng gượng mỉm cười

Gắng tin tưởng nhưng lòng tôi có hạn

Chiều nay lạnh, tôi nghẹn ngào muốn khóc

Xin Người tha thứ, Việt Nam ơi.

 

Tổ quốc là nơi tỏa bóng yên vui

Nơi nghĩ đến lòng ta yên tĩnh nhất

Nhưng nghĩ đến Người lòng tôi rách nát

Xin Người đừng trách giận, Việt Nam ơi.

 

Tôi làm sao sống được nếu xa Người

Như giọt nước đậu vào bụi cỏ

Như châu chấu ôm ghì bông lúa

Người đẩy ra tôi lại bám lấy Người

Không vì thế mà Người khinh tôi chứ

Việt Nam ơi.

 

Không vì tôi đau khổ rã rời

Mà Người ghét bỏ?

Xin Người đừng nhìn tôi như kẻ lạ

Xin Người đừng ghẻ lạnh, Việt Nam ơi.

 

Người có triệu chúng tôi, tôi chỉ có một Người

Tất cả sẽ ra sao

Mảnh đất nghèo máu ứa?

Người sẽ đi đến đâu

Hả Việt Nam khốn khổ?

Đến bao giờ bông lúa

Là tình yêu của Người?

Đến bao giờ ngày vui

Như chim về bên cửa?

Đến bao giờ Người mới được nghỉ ngơi

Trong nắng ấm và tiếng cười trẻ nhỏ?

Đến bao giờ đến bao giờ nữa

Việt Nam ơi?

 

Những đám mây ban sớm

 

Quá khứ là một quả trứng ung
tương lai là một quả trứng đang ấp
hiện tại, chính là trái tim tôi
nhịp tiết của tim tôi là nhịp tiết của muôn đời
Paul Eluard
(Les sentiers et les routes de la poésie)

mây trắng ào ào bay trên thành phố

nắng sớm đầm đìa các ngả

đêm tan tành như khối thuỷ tinh đen

hầm hố muỗi ùa lên

những cô gái xoã tóc dài rửa mặt

những hiên gác tung bay quần áo rách

những đầu hè lộc ngộc trẻ bơm xe

vội vã bước người đi

nghe có gì lạ khác

huyệt bom tối còn khét mùi chết chóc

lá đã ngời nước mắt của bình minh

tôi đã nghe hơi thở của hoà bình

trên tường xiêu gạch vỡ

trong tiếng rao báo mới ngoài cổng chợ

trong mùi khói bánh mì và tiếng bánh xe lăn

hơi thở của hoà bình

run rẩy trên gió trên toa tàu bụi bậm

trên mệt nhọc mặt người trên vỉa hè bùn rác

trên mũi xám những con chuột chết

và hương nhài ủ rũ dưới vòm xanh

hơi thở của hoà bình

trên thân xác những cô gái tắm

trên nạng gỗ vẹo xiêu lừ đừ súng đạn

trên cồn cào nỗi nhớ người thân

trận mưa rào xám xịt mái tôn cong

cái thành phố thương tâm

cùng tôi sống chết

tôi nhớ hết mấy ngàn đêm dằng dặc

cả dân tộc cởi trần đứng trên bùn ướt

đầu đội mưa bom, tay cầm khẩu súng trường

những lòng người chia cắt đến tan hoang

những núi rào gai và vỏ đạn

đồng bãi hoang liêu, phố phường gạch vụn

bao cỏ ngọt bị giày đinh dẫm đạp

bao tha ma gò đống ngổn ngang nằm

chúng ta còn lại gì sau cuộc chiến tranh?

một tuổi trẻ sớm tàn

một đôi môi sớm tắt

không nhớ hết bạn bè đã chết

xác gục giữa bùn lầy

thái dương rỉ máu

không thể phủ huân chương

lên ngực trần đã rữa

cũng không thể bồi thường

bằng những đồng tiền viện trợ

làm sao có thể trở về

ngủ yên trên giường cũ

làm soa yên lành nhìn hoa nở

làm sao bình tâm ôm một người con gái

trong tay?

màu thuốc đạn trong mắt ta nguyền rủa

những nắm tay trong ngực ta phẫn nộ

mặt tương lai đẫm máu bơ phờ

mặt tương lai nặng trĩu âu lo

mọi thứ gió quay cuồng gầm xoáy

đã nổi bão trên đất này trơ trụi

máu đổ ra lênh láng tấm gương hồng

chúng ta đo bằng xương thịt của mình

những lầm lạc những bước chân vạch hướng

đất hai miền đạn hai phe cày nát

con người ơi xin con người tỉnh thức

xưa thấp bé trước nhỏ nhoi đích hẹp

nước Việt thân yêu nước Việt của ta

sao người phải chịu nhiều đau đớn thế

thân quằn quại mọi tai ương rách xé

con nghẹn ngào nhìn mẹ, mẹ yêu ơi

mẹ hãy nhận, lòng con như ống sáo

môi con bỏng, ngón tay con rỏ máu

những vẫn thơ con đặt dưới chân người

...

Nguồn: Tạp chí Thơ Hội nhà văn