GIAO LƯU VĂN HỌC “NGỌC LÊ NINH – ĐƯỜNG ĐI CỦA MỘT CÁ TÍNH THƠ GIÀU SÁNG TẠO”
Chiều 24-10-2018, tại Đại học Văn Hóa Hà Nội, Nhà Xuất Bản Thanh Niên và Khoa Viết Văn Báo chí – Trường Đại học Văn Hóa Hà Nội, đã tổ chức ra mắt 3 tập thơ của nhà thơ Ngọc Lê Ninh: HẠT MƯA THẦM (Nhà xuất bản Thanh Niên, năm 2018); CHƯA THỂ ĐẶT TÊN (Nhà xuất bản Hội Nhà Văn, 2017); VỠ CÙNG HY VỌNG (Nhà Xuất bản Hội Nhà văn, năm 2016). Tại lễ ra sách, các nhà lý luận-phê bình văn học, các nhà văn-nhà thơ cùng đông đảo công chúng yêu thơ đã trao đổi tọa đàm với chủ đề: “Ngọc Lê Ninh – Đường đi của một cá tính thơ giàu sáng tạo”.
Ngọc Lê Ninh là nhà thơ trẻ không xa lạ gì với sinh viên những năm đầu thập niên 90 của thế kỉ trước. Anh thường được theo các nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm, Nguyễn Việt Chiến đi các trường đại học Mỏ địa chất, Sư phạm, Bách Khoa, Tổng hợp... đọc thơ. Sau hơn 20 năm “đứt đoạn” với thơ do điều kiện cuộc sống, cuộc ra mắt 3 tập thơ lần này đánh dấu chặng đường thơ đầu tiên, và cũng là ghi nhận sự trở lại với Thơ của Ngọc Lê Ninh rất chững chạc, ấn tượng. Người ta biết Ngọc Lê Ninh với tên tuổi là một tiến sĩ khoa học với các công trình khoa học xử lý vệ sinh môi trường. Nhưng chính nghề nghiệp và công việc cũng là một hiện thực sinh động trong thơ ông, vừa trí tuệ, hàm xúc, vừa lãng mạn trữ tình.
Nhà thơ Ngọc Lê Ninh có 2 mảng thơ chính: Thơ thế sự và Thơ tình yêu. Thơ thế sự của anh đánh dấu sự tài hoa với cảm xúc, nội lực nhập cuộc thành trường liên tưởng, nghĩ ngợi sâu, cộng hưởng thành lối nói giản dị. Ngọc Lê Ninh có những nghĩ ngợi về kiếp người, về thời đại, về đất nước. Một số bài thơ thuộc mảng này của anh được bạn đọc đánh giá cao, như: Thơ thời mở cửa; Chưa thể đặt tên, Hồn Thiên tạo v.v... Thơ tình yêu của Ngọc Lê Ninh mang chất trẻ, phiêu bồng, lãng mạn. Tình yêu trong thơ anh không phải thứ tình yêu học trò. Anh yêu và có những khoảnh khắc âu lo; đôi khi lại có những triết lý nhân sinh và mênh mông một cái tình, như các bài: Hồn anh – Ngọn gió; Khi tình yêu gặp hạn, Nợ v.v...
Tọa đàm về “Ngọc Lê Ninh – Đường đi của một cá tính thơ giàu sáng tạo”, Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho rằng: “Những bài thơ lãng mạn trữ tình của Ngọc Lê Ninh dường như tìm thấy “đất diễn” của thơ mình, nơi cảm xúc thơ được gieo trồng một cách tự nhiên với những hình ảnh thơ giầu chất thơ sinh viên, thơ tuổi học trò cứ tuôn trào như một sự hối thúc của vần điệu. Cái dí dỏm, nghịch ngợm đáng yêu ấy của tuổi trẻ có khi lại đậm chất đồng dao”. Nhà phê bình Bùi Việt Thắng thì khẳng định: “Đó là sức bật của thơ Ngọc Lê Ninh, kiến tạo nên chất trẻ khỏe của thơ, rất khác với một số cây bút thường hay rên rỉ, rầu rĩ, yếu mềm, điệu đàng trong thơ. Tác giả trưởng thành trong thời Đổi mới, mở cửa và hội nhập của đất nước nên thơ anh dĩ nhiên cũng không thể quay lưng với thời cuộc”.
Bàn về cá tình sáng tạo của Ngọc Lê Ninh, nhà thơ Bế Kim Loan nhận xét: “Cá tính là lạ, hay hay của người thơ... Cái gọi của tâm trạng, của tình cảm một thời yêu đương không đầu không cuối, lặng thầm yêu và lặng thầm chờ đợi, không thiếu si mê, không thiếu giận hờn. Kẻ nhút nhát là anh...”. Còn nhà LLPB văn học Nguyễn Hoàng Đức thì cho rằng: “Thơ Ninh bao gồm cả trí tuệ lớn, một tình cảm mênh mông, một trải nghiệm sâu lắng, một tình yêu si mê, một tâm trạng ẩn khuất, một sự kiên nhẫn bình thản theo đuổi nghiệp làm thơ cùng một tâm cảm thiên nhiên bao gồm vũ trụ, rồi tột đỉnh là tình yêu con người. Và tâm cảm đó “dâng lên” thành tình yêu đất nước và thời đại…”. Là người viết văn xuôi, thành công với cả truyện ngắn lẫn tiểu thuyết, nhà văn Sương Nguyệt Minh cảm nhận: “Trong lao động nghệ thuật, nhà thơ Ngọc Lê Ninh rất có ý thức lạ hóa ngôn ngữ. Đó là bản chất của người sáng tạo luôn đi tìm cái mới, cái lạ, cái không thông thường. Những khái niệm, hình ảnh, những cụm từ rất thơ và cũng rất đời, song không giống ai, đó cũng là một trong các yếu tố làm nên gương mặt thơ riêng, đặc sắc Ngọc Lê Ninh”.
Cuộc tọa đàm còn được nghe những ý kiến đanh giá khá sâu về chuyên môn của nhà LLPB văn học Văn Giá, tiến sĩ văn học Huỳnh Thu Hậu, nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm... và một số ca khúc phổ thơ Ngọc Lê Ninh do các nghệ sĩ nổi tiếng trình bày.