Cách đây 2 tuần, tôi vào thăm nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo ở phòng 1130 khoa Ung bướu, BV Bạch Mai. Anh nhập viện đã gần một tháng, không truyền hóa chất nữa mà đang xạ trị. Vừa gặp nhau, anh nói: “Em đấy à! Nhà thơ chúng mình còn được mấy người…”, mấy câu sau anh nói nhịu, tôi nghe không hiểu.Anh trông khá mệt mỏi, người hơi mập ra, lúc nào cũng như buồn ngủ. Thi thoảng anh lại bừng tỉnh, mắt nhìn bạn bè thân thiết lắm mà nói không ra lời. Tôi nắm tay anh và chia sẻ: “Anh cố vượt qua nhé, chỉ có niềm tin mới cứu rỗi chúng ta qua tháng ngày hoạn nạn thôi!”. Mấy ngày sau, tôi lại cùng nhà thơ Lê Văn Vỵ (ở miền Trung) vào thăm anh. Trông thấy hai đứa tôi, anh rơm rớm nước mắt. Người nhà giấu anh cho tôi biết, ung thư phổi đã đến giai đoạn di căn lên não. Tôi giật mình khi nhớ trong bài thơ “nhà văn”, Nguyễn Trọng Tạo đã cảnh báo về căn bệnh này:

Thật may, anh là người chưa nhũn não
ngày lại ngày tự múc óc nuôi mình
ộc ra con chữ
ộc ra tâm can kiến tạo sinh thành
Người đời gọi anh là nhà văn
anh vẫn gọi anh là bác thợ cày
cày trên giấy trắng
những luống chữ đen đen
Anh là chiếc hộp đen tích đầy sự sống
lại ghép những mảnh đời thành nhân vật bước ra
chân thiện mỹ thấp hèn hay độc ác
chẳng là ta mà sao vẫn là ta?
Một thế giới riêng nhà văn mang tới
cho ta yêu cho ta giận cho ta thương
cho ta thấy nhân gian buồn vô tận
những nỗi buồn chấu cắn chẳng buồn hơn
Anh báo động mỗi ngày tình tan rữa
sói thay người thống soái cả trần gian
trong tuyệt vọng anh tin từng con chữ
sẽ cứu rỗi địa cầu dù con chữ mong manh
Bởi anh là nhà văn
anh là người chưa nhũn não…

Nguyễn Trọng Tạo sinh năm 1947, quê ở Diễn Châu, Nghệ An, tham gia quân đội nă m 1969, học Trường Viết văn Nguyễn Du khóa 1, đã in 15 tập thơ, trường ca và 10 tập văn xuôi và nhạc, được trao 6 giải thưởng văn học; có thơ dịch sang các tiếng Anh, Pháp, Nga, Tây Ban Nha, Ba Lan. Những thập niên qua, anh nổi danh với tư cách nhà thơ đồng thời nhạc sĩ. Nhạc phẩm “Làng quan họ quê tôi” của anh từng được Dàn nhạc Giao hưởng Lepzic trình tấu trong tuần văn hóa Việt Đức. Tác phẩm mới nhất của anh là tập thơ song ngữ (Việt - Anh) “Ký ức mắt đen” và trường ca “Biển mặn”.

  Năm ngoái, khi làm đêm thơ nhạc Nguyễn Trọng Tạo ở Nhà hát lớn Hà Nội, anh đã mong manh cảm thấy quỹ thời gian của mình không còn nhiều và đã chia sẻ với bạn văn điều này. Giờ thì anh đã đi thật xa…cầu mong anh thanh thản, bạn bè vẫn luôn nhớ tới anh và thơ, nhạc của anh.

NGUYỄN VIỆT CHIẾN