Nhà văn Tô Hoài đọc trích đoạn "Tân Dế Mèn phiêu lưu kí" cùng tác giả miên di

Chiều 12/9/2011, đúng Rằm trung thu – ngày Tết thiếu nhi, căn phòng nhỏ trong khu tập thể Nghĩa Tân (Hà Nội) của nhà văn Tô Hoài có thêm một bạn đọc đã dành hết tình yêu suốt những năm tháng tuổi thơ cho chú Dế Mèn. Đó chính là miên di (không viết hoa - bút danh của Lê Xuân Hòa), chàng lãng tử phố núi nhiều năm chỉ chăm chú chuyện kinh doanh kiếm tiền, nay “bỗng dưng” cầm bút làm thơ, viết phê bình, tiểu luận... một cách rất hồn nhiên. Gần đây, niềm say mê hồn nhiên ấy được tập trung vào “Tân Dế Mèn phiêu lưu kí”, mới đầu viết từng chương rồi đưa bạn bè đọc, một trong số bạn văn đã làm cái việc ráp tất cả các phần đã hoàn tất lại và…gửi VanVN.Net giới thiệu, nhưng nhất định giữ lại chương cuối. Hỏi tại sao? Chàng “Tân Dế Mèn” cười, ra chiều bí mật, bảo đợi đến ngày ra Hà Nội đi dự Hội nghị viết văn sẽ có lời giải đáp.

Thì ra, sau khi viết gần xong “Tân Dế Mèn…”, miên di đã “thảo” một bức thư gửi nhà văn Tô Hoài xin phép được khai thác tiếp Dế Mèn “xưa” trong bối cảnh đương đại với nội dung khác, văn phong mới, hình thức kết cấu mới, chỉ xin nhà văn cho phép giữ tên nhân vật Dế Mèn. Trong lúc đợi nhà văn hồi âm, chàng Dế Mèn của miên di vẫn không dừng cuộc hành trình của mình lại, cho đến khi gần tới đích thì hai tác giả đã kịp gặp nhau, ngồi cùng bàn về số phận của hai chú Dế…

Nhà văn Tô Hoài: “…tôi viết Dế Mèn phiêu lưu kí năm 17 tuổi. Hồi bé rất hay đi đào dế, chơi chọi dế. Rồi chơi những trò của trẻ con ở đồng quê. Chính từ những thực tế ấy mà tôi xây dựng được Dế Mèn sống động. Còn tư tưởng tác phẩm thì ngày đó ai cũng ước mong thế giới đại đồng, cho nên Dế Mèn cũng đã hành động, chiến đấu vì lí tưởng ấy. Bây giờ thì anh có thực tế hiện tại. Mà ngay cả thực tế cũng có nhiều dạng: thực tế của thực tế, thực tế của lí thuyết… Cho nên, chắc chắn anh sẽ khai thác tốt nhân vật khi đặt trong thực tế hôm nay.”

miên di: “Vâng, thưa bác Tô Hoài. Con cũng mong rằng mình sẽ xây dựng được hình tượng Dế Mèn của ngày hôm nay, sống trong hoàn cảnh nông thôn đang bị đô thị hóa từng ngày, rồi phải đối mặt với thiên tai, ô nhiễm môi trường… Nhưng điểm khác biệt là con không chủ tâm xây dựng hình ảnh cá nhân anh hùng, con muốn Dế Mèn “mới” phải mang đặc điểm của thời đại này, đó là ý thức liên kết với cộng đồng, biết cách phối hợp, làm việc theo nhóm, tương trợ lẫn nhau để cùng phát triển.”

Nhà văn Tô Hoài: “Điều này rất tốt, rất phù hợp.”

miên di: “Con có mang theo bản thảo được in ra từ trang web của Hội Nhà văn Việt Nam để bác đọc và chỉ dạy thêm cho con…”

Nhà văn Tô Hoài: “Tôi sẽ dành thời gian đọc và góp ý sớm. Nhưng thú thực là khi nhận được bức thư của anh, tôi cũng có chút lo lắng rằng không biết hình tượng Dế Mèn mới sẽ vượt qua Dế Mèn trước đây như thế nào, bằng cách nào và thành công đến đâu…”

miên di: “Khi chia sẻ ý tưởng khai thác tiếp Dế Mèn, con có nhận được nhiều ý kiến của bạn bè, có người cũng lo rằng con sẽ chỉ tạo ra một thứ “hàng nhái” nhằm đánh bóng tên tuổi. Vì vậy, lựa chọn này cũng là một thử thách với chính bản thân con. Nếu không “thoát” được Dế Mèn của bác để tạo nên “thương hiệu Dế Mèn” của mình thì sự thất bại sẽ nhân lên gấp nhiều lần.”

Nhà văn Tô Hoài (cười): “Anh cứ tự tin mà viết. Với những tích lũy mình có, chắc chắn mỗi người viết sẽ tạo được nhân vật riêng thuộc về chính họ… Chúc anh thành công.”

miên di: “Con cảm ơn bác. Kính chúc bác luôn mạnh khỏe để ở lại mãi với các bạn trẻ say mê Dế Mèn. Con cũng hy vọng “Tân Dế Mèn” được bạn đọc đón nhận và yêu quý.”