Tác phẩm và dư luận

28/8
8:29 AM 2018

VĂN HỌC VỚI HIỆN TƯỢNG SÙNG BÁI TÂM LINH Ở NHẬT BẢN

Cho dù đó là những câu chuyện về ám ảnh, linh hồn hay các hiện tượng siêu linh, đã từng có thời hễ nghe tới chúng là Yuki Yoshida “sởn tóc gáy”. Nổi tiếng với danh xưng “thám tử tâm linh”, nam nhà văn 37 tuổi này là một kỳ tài chuyên viết về truyện ma ở Nhật Bản.

Từ những hồn ma cho tới các nghi lễ tâm linh kỳ quái hay những vật thể bay không xác định, Yoshida đã dành hơn 1 thập kỷ chỉ để đi điều nghiên những truyền thuyết và anh đã viết lại chúng trong các quyển sách và tạp chí bán chạy nhất Nhật Bản. Yoshida không phải là nhà ngoại cảm, anh luôn tỏ thái độ hoài nghi với những gì ở thế giới bên kia. Anh cũng không hề bối rối khi ai đó kể các câu chuyện hồn ma. Nhà văn trẻ kể: “Tôi thường thu thập các câu chuyện ma từ nhiều người khác nhau, đó thường là các gia đình gặp một chuỗi các bất hạnh từ đâu giáng xuống họ như phá sản, cháy nhà hay chết bất đắc kỳ tử sau khi niêm phong giếng cũ…”. Nhà văn Yoshida cho hay: “Những sự trùng hợp đến kỳ lạ này khiến tôi sợ hãi vì nghĩ rằng quanh ta có một thế giới khác vượt khỏi sự hiểu biết và logic của chúng ta. Điều này gây nên cảm giác hồi hộp mỗi lần tôi đi thực địa để viết sách”. 
 

 

“KỶ NGUYÊN VÀNG HUYỀN BÍ”

            Trong khi phần đông người Nhật không quá tin vào tôn giáo, và phần lớn các huyền thoại cũng như chuyện dân gian đều có gốc rễ từ Thần Đạo, Phật giáo và cả Ki Tô giáo. Tâm lý sợ hãi xen lẫn tôn kính diễn ra ở nhiều người Nhật vào mùa lễ o-Bon (giữa tháng 8 hàng năm) khi linh hồn của người quá cố được cho là quay trở lại dương gian tìm về gia đình thân nhân của họ. Chuyện ma đã được mô tả trong các áng văn chương từ thời đại Bình An (794-1185) và phát triển sang thời kỳ Giang Hộ (1603-1868) khi các thể loại văn chương ma được biết đến dưới cái tên kaidan (chuyện ma), thời này nổi tiếng với các loại hình nghệ thuật truyền thống như múa rối Kabuki và kể chuyện dân gian rakugo. Nổi tiếng trong số đó là Yotsuya Kaidan, một câu chuyện nói về sự phản bội và giết người được viết vào năm 1825 bởi soạn giả Tsuruya Namboku và nó được dựng thành nhiều bộ phim và văn chương nổi tiếng, mà khiến người Nhật ngày nay vẫn còn rùng mình.

            Mối quan tâm về các thể loại chuyện ma cũng phổ biến vào thời kỳ Chiêu Hòa (1926-89) khi nước Nhật trải qua một tiến trình phát triển thời hậu chiến, họ đứng chân vào hàng ngũ các siêu cường kinh tế. Được mệnh danh là “Kỷ nguyên vàng huyền bí”, thập niên 1970, nhiều trẻ em và kể cả người lớn ở Nhật “dán mắt” vào ti vi và tạp chí có nói về những lời tiên tri của Nostradamus, những sinh vật kỳ lạ như quái vật hồ Loch Ness và người tuyết Yeti. Đây cũng là thời hoàng kim của cơn sốt UFO đã tạo nên những cuộc chạm trán giữa người trái đất và sinh vật ngoài trái đất. Hồi năm 1974, một thanh niên 28 tuổi sống ở Hokkaido tuyên bố rằng anh ta bị những sinh vật lạ ngoài trái đất bắt cóc lên một đĩa bay. Lúc trở về, người thanh niên cầm một mảnh đá và nói là nhặt được nó ở sao Mộc, dù rằng hành tinh này được bao bọc bởi một khối khí khổng lồ. Những mối quan tâm về thế giới huyền bí và tâm linh đã tạo cơ hội cho sự ra đời của tạp chí tâm linh lâu đời nhất Nhật Bản: Mu.

 

“TẠP CHÍ SIÊU BÍ ẨN”  

            Ra mắt vào năm 1979, nổi tiếng như là “Tạp chí siêu bí ẩn”, tạp chí Mu ra đời cùng thời điểm công chiếu bộ phim giả tưởng kinh dị “Alien” của đạo diễn Ridley Scott, tạo nên cơn địa chấn, “cháy vé” kinh khủng. Tạp chí Mu là một nhánh của công ty Gakken Holdings Co., đơn vị “mẹ đẻ” của các tạp chí và sách chuyên về giáo dục, tạp chí Mu chứa đựng mọi câu chuyện lạ kỳ. Độc giả say sưa khám phá các câu chuyện về hội Tam Điểm, UFO, những giả thuyết về thế giới tâm linh, các nền văn minh cổ đại bị mất tích và những vùng đất bí hiểm nhất trên trái đất. Ông Takeharu Mikami, Tổng biên tập của tạp chí Mu khẳng định tôn chỉ hoạt động của tạp chí giữ y nguyên như từ lúc mới thành lập, nó phản ánh cái nhìn đa chiều của người sống đối với thế giới siêu nhiên của người chết, cũng như truyền thông đại chúng cố gắng “dìm hàng’ tạp chí Mu vì độ nổi tiếng của nó. Tổng biên tập Mikami kể: “Những học sinh tiểu học thời thập niên 1970 là độc giả nòng cốt của chúng tôi”.

            Nhờ lượng độc giả hùng hậu mà tạp chí Mu lớn mạnh qua các thập niên 1980 và 1990 với các chương trình truyền hình “giờ vàng” với sự góp mặt của các pháp sư và nhà ngoại cảm, họ cùng tiến hành các nghi thức bói toán, trừ tà và chống lại ác ma. Các thanh nữ như phát cuồng bởi các trò kể chuyện dân gian bao gồm chiêm tinh, bói chỉ tay và đọc lá bài Tarot, trong khi người trẻ tin vào kiếp sau và thế giới tâm linh đã mở dường cho nhiều tôn giáo mới chào đời. Trong số đó là Aum Shinrikyo tức giáo phái Ngày Tận Thế, với giáo chủ Shoko Asahara luôn để bộ râu dài, thường xuyên xuất hiện trên đài truyền hình và cả tạp chí Mu. Giáo chủ Asahara có tên thật là Chizuo Matsumoto, đã bị xử giảo cùng với 12 đệ tử vào tháng 7/2018 vì giáo phái này đã gây ra vụ tấn công bằng khí độc sarin ở ga tàu điện ngầm Tokyo từ năm 1995, làm chết 13 người và làm bị thương 6000 người khác. Vụ án của giáo phái Aum đã làm kích hoạt sự nghi ngờ tiêu cực của giới truyền thông và cả đại chúng đối với các tôn giáo mới, vô tình làm hoen ố những người hành nghề tâm linh chân chính.

            Tổng biên tập Mikami nhấn mạnh: “Sự ra đời của điện thoại thông minh cũng khẳng định tầm quan trọng đối với cách mà công chúng “tiêu thụ” như thế nào đối với các nội dung tâm linh. Cụ thể là những “địa điểm tồn tại sức mạnh siêu nhiên” như núi Phú Sỹ và đền Togakushi (tỉnh Nagano). Người ta dùng điện thoại để chụp hình về các địa điểm tâm linh như một cách thay thế dùng lá bùa, và việc chia sẻ những bức ảnh này được cho là mang lại may mắn cho bạn bè của họ”. Thập niên 2000 cũng nhìn thấy sự chia sẻ chuyện tâm linh từ các ngôi sao truyền hình. Về phần mình, để theo kịp thị hiếu của thời đại, tạp chí Mu cũng thường xuyên cập nhật các đề tài về trí tuệ nhân tạo và sự kỳ dị, cũng như các bài về UFO và những sinh vật huyền thoại.

            Bất chấp sự sụt giảm của ngành xuất bản phẩm in ấn, tạp chí Mu vẫn sống tốt nhờ vào sự quan tâm của một lượng độc giả chuyên nghiệp gồm các nhạc sĩ, diễn viên, nghệ sĩ hài kịch và thậm chí cả giới chính trị gia (nổi tiếng nhất là cựu Thủ tướng Yukio Hatoyama). Phu nhân Miyuki, vợ của cựu thủ tướng Hatoyama, tuyên bố rằng bản thân bà đã bị người hành tinh lạ bắt cóc và đưa tới sao Kim. Năm 2019 tới, tạp chí Mu sẽ kỷ niệm 40 năm thành lập, Tổng biên tập Mikami dự kiến sẽ xuất hiện nhiều hơn trong các bài phỏng vấn trước công chúng. Qúy ông 49 tuổi này không thích người ta gọi tạp chí Mu như một “tạp chí huyền bí” mà theo ông là nên gọi nó là một tạp chí triết học khám phá những bí ẩn chưa được giải mã. Tổng biên tập Mikami khẳng định: “Các hiện tượng UFO thường gắn chặt với những bí mật quân sự, và những sinh vật huyền thoại như quái vật Nessie chính là sự phản ánh về môi trường với các loài quý hiếm, còn ngoại cảm và tâm linh thường liên kết với tôn giáo. Một lần nữa, tôi nói rằng mọi người chớ tin hoàn toàn vào những gì đã đọc”.

 

TẠP CHÍ TRỰC TUYẾN TÂM LINH SỐ 1 NHẬT BẢN

            Nếu tạp chí Mu được nuôi dưỡng bởi những đứa trẻ thời hậu chiến, thì tạp chí Tocana lại sinh tồn nhờ những kẻ kế thừa thành công của thời đại kỹ thuật số. Khởi động vào năm 2013 bởi hãng xuất bản trực tuyến Cyzo Inc., trang tin tức huyền bí này có lối thiết kế bóng bẩy vốn lấy nguồn cảm hứng từ “báo lá cải” Daily Mail và thường đăng mới 8 hay 9 bài viết mới mỗi ngày, đạt lượng truy cập đọc báo từ 50 triệu đến 80 triệu lượt mỗi tháng. Cô Yukiko Sumi, Tổng biên tập tròn 35 tuổi của tạp chí Tocana, cho hay rằng trang mạng báo chí này chuyên khai thác những câu chuyện về dự báo động đất cùng các phong tục quái lạ ở những vùng nông thôn trên đất nước Nhật để thu hút lượng độc giả nòng cốt trong các thập niên 1920 đến cuối thập niên 1930. Cô Sumi giải thích: “Loạn luân và ăn thịt người cũng là những từ khóa phổ biến, độc giả thích tìm đọc những đề tài cấm kỵ đặc biệt là khi truyền thông chính thống không thể đăng những dạng bài viết nhạy cảm như thế”.

            Cũng giống như những độc giả của mình, cô Sumi đã bị ảnh hưởng bởi những câu chuyện siêu nhiên mà bà đã tiếp cận trong suốt thời thơ ấu. Lớn lên ở ngoại ô Tokyo, gia đình Sumi đã đối mặt với những khuấy động tâm linh khi cô đang học lớp 2 trường tiểu học. Sumi từng rất hoảng hốt khi phát hiện mình bị khóa chặt trong căn hộ hay mắc kẹt trong ban công khi không có ai khác ở nh, các thiết bị điện tử đột nhiên ngừng hoạt động. Một ngày nọ, Sumi đột nhiên nghe có những giọng nói lạ bên tai và đi trong vô thức lạc sang thành phố lân cận, trong khi ở trường học mọi người đang tìm kiếm cô. Lo ngại việc con gái bị “ma ám”, người cha đã đi tìm một thầy đồng cốt và ông này nói rằng một bà cô của Sumi, người qua đời do tự tử, đã đi theo cháu gái. Nữ thầy đồng đã được mời tới nhà Sumi để tiến hành nghi lễ tiêu trừ ma quỷ, chấm dứt những hoạt động dị thường. Cô Sumi nhớ lại: “Đó là sự kiện lớn lao trong đời tôi. Cảm xúc về những gì đó ở thế giới bên kia khiến tôi phập phồng sợ hãi”.

            Tổng biên tập Sumi quả quyết những câu chuyện về UFO hiện không thu hút độc giả lắm do những tiến bộ của khoa học đã khiến cho viễn cảnh sống ngoài Trái đất trở nên khả thi hơn, và làm “bể mánh” một số bí ẩn từng liên đới với những cuộc chạm trán người hành tinh lạ. Thay vào đó, gần đây có một lượng lớn độc giả chuyển hướng sang sự quan tâm tới thiền định do sự chuyển động về chánh niệm cũng như các tập đoàn lớn mang thiền định vào văn hóa công ty của họ. Cô Sumi khẳng định: “Thiền định là một đề tài có liên quan mật thiết tới những câu chuyện huyền bí”. Tổng biên tập Sumi kể, cỗ máy gia tốc hạt lớn đặt gần Geneva (Thụy Sỹ) cũng là một kho báu chứa đựng nhiều giả thuyết kỳ lạ, và có một số người tin rằng việc đập bể nguyên tử có thể kết thúc thế giới chúng ta đang sống để tạo ra một dạng lỗ đen khác hay những cánh cổng khác mở ra các vũ trụ song song. Với tạp chí Tocana, do số lượng độc giả đông đảo nên trang nội dung mở rộng tối đa và gây khó khăn cho các công ty muốn quảng cáo sản phẩm của họ.

Tổng biên tập Sumi giải thích: “Chúng tôi bỏ những quảng cáo không cần thiết và tăng tối đa “đất” cho độc giả tiếp cận thông tin, chúng tôi muốn họ giống như Michio Kaku (ám chỉ đến nhà vật lý kiêm nhà tương lai học người Mỹ). Ông ấy là một học giả quốc tế chuyên nói về chỉnh sửa thời tiết và tiếp xúc với người hành tinh lạ”. Cô Sumi cũng muốn lượng độc giả trẻ tuổi giành thêm thời gian quan tâm tới những bài viết về công nghệ. Tháng 5/2018 vừa qua, tạp chí trực tuyến Tocana đã công bố thiết bị “máy phát hiện ma Baketan” đó là một hệ thống xách tay có thể phát hiện linh hồn được gắn vào điện thoại di động, máy được bán với mức giá 3900 Yên. Được sản xuất bởi hãng SolidAlliance Corp từ năm 2006 và không còn bán trên thị trường nữa, thiết bị này giúp cho những người “thần kinh thép” có thể tìm thấy các linh hồn trong những ngôi nhà ma.

           

NHÀ NGOẠI CẢM ĐẶC BIỆT  

            Bà Nana Ryuko không cần đụng tới những thiết bị đặc biệt để “nhìn” thế giới bên kia. Là một nhà ngoại cảm tuổi ngoại tứ tuần, bà Ryuko tuyên bố có thể nhìn thấy sự hiện diện của linh hồn cũng như đọc suy nghĩ của người khác từ khi bà còn trẻ. Thật ra Nana Ryuko chỉ là một cái tên bút danh, bà chuyên viết một cột trên tạp chí phụ nữ và điều hành một dịch vụ coi bói trực tuyến từ nền tảng tin nhắn Line. Vào tháng 6/2018 vừa qua, Ryuku xuất bản một ấn phẩm manga mang tựa đề “Chồng tôi là Ma”, trong đó nói về trải nghiệm 2 năm sống với linh hồn người chồng quá cố của bà. Khách hàng của bà Ryuko là các giám đốc điều hành công ty bao gồm chủ tịch của một hãng bán lẻ nổi tiếng. Mỗi ngày, Ryuku đối mặt từ 3 đến 5 khách hàng và thu nhập trung bình 15.000 Yên /giờ. Nhà ngoại cảm Nana Ryuku cho biết, người Nhật rất dễ dàng dùng bói toán trong thế giới quan của họ. Bà Ryuku tuyên bố rằng các chính trị gia cao cấp và chính phủ Nhật luôn quan tâm tới những chỉ dẫn từ các chuyên gia tâm linh trước khi họ tiến hành xây dựng một tòa nhà công vụ nào đó.

            Xét trên nghĩa cơ bản thì xã hội Nhật bị ảnh hưởng sâu sắc bởi uranai (coi bói), người dân Nhật thường lui tới các đền, chùa nhằm mong muốn biết tài lộc trong năm mới của họ như thế nào (kinh doanh và tìm bạn đời) dựa trên một loại máu. Nhà ngoại cảm Nana Ryuko là người tinh thông cả 3 khía cạnh uranai: meisen (các phương pháp đọc vận may dựa trên tên và ngày sinh của người khác, bao gồm các hình thức chiêm tinh của phương Đông và phương Tây); bokusen (sử dụng các đồ vật như bài Tarot và quả cầu pha lê để thực hiện bói toan; sōsen (các khía cạnh về nhận thức thị giác và giải mộng). Bà Ryuku nhấn mạnh: “Với những phương pháp tâm linh này đã làm tăng khả năng linh hoạt khi chúng tôi giải quyết các yêu cầu của khách hàng. Và việc đoán suy nghĩ người khác đã khẳng định nghề của tôi”. Thực vậy, bói toán đã ăn sâu vào văn hóa Nhật Bản với rất nhiều câu chuyện ly kỳ xoay quanh các nhà huyền môn cổ đại.

            Thiền sư En no Gyoja, người sống vào thế kỷ thứ 7 và là người khai sáng nhánh Phật giáo Shugendo (một hệ phái Phật giáo Nhật Bản cổ xưa có sự kết hợp của thờ cúng Sơn Thần và Phật giáo) được cho là người có pháp thuật. Nhà ngoại cảm Nana Ryuku chắc nịch: “Nhật Bản là một đất nước có sự gắn chặt sâu sắc văn hóa truyền thống với thế giới tâm linh. Như với cá nhân tôi, dường như tôi có “căn” để làm những công việc này”.

           

MỞ MANG KIẾN THỨC

            Đối với nam nhà văn Yuki Yoshida, anh chuyên viết các đề tài mảng tâm linh, huyền bí cho 2 tạp chí nổi tiếng là Mu và Tocana. Đầu thập niên 2000, Yoshida đã bị hơn 80 công ty từ chối nhận việc sau khi anh tốt nghiệp từ Đại học Waseda danh giá ở thủ đô Tokyo. Thất vọng với thời cuộc, Yoshida đã tự biến thành một nhà văn tự thân, anh viết về những huyền thoại đô thị cùng những sự cố không sao giải thích được. Cuốn sách sắp tới của nhà văn Yoshida sẽ có một tấm bản đồ vẽ những địa điểm đặc biệt (giới hạn tham quan) có thể là linh thiêng hoặc bị nguyền rủa. Những câu chuyện ma được viết từ những địa điểm cụ thể thường là đại diện cho những bất công xã hội trong quá khứ cùng những vấn đề chưa được xử lý và chưa bao giờ được quan tâm đúng mức trong lịch sử học thuật. Nhà văn Yuki Yoshida muốn dùng ngòi viết của mình để làm lộ sáng những góc bị lãng quên nhằm tìm ra một câu chuyện thay thế cho những gì đã bị trôi vào hư vô. Với nhà văn Yoshida, huyền bí có nghĩa là “tìm kiếm kiến thức để đạt tới sự giác ngộ”.                                               

NGUYỄN THANH HẢI

(Tổng hợp theo: https://www.japantimes.co.jp/life/2018/08/11/lifestyle/unsolved-mysteries-japanese-fans-occult-engaged-never-ending-search-truth/#.W2--FiQzbIU) 

 

Nguồn Văn nghệ số 34/2018

 

 

Từ khóa
Chia sẻ

Tin khác

0 bình luận

Bình luận

Email sẽ không được công khai trên trang.
Điền đầy đủ các thông tin có *