Nhà thơ MAI NAM THẮNG   

Tại Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ VIII năm 2011, nhà thơ Hữu Thỉnh-Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam-đã nêu lên và trả lời câu hỏi “Những người viết văn trẻ, bạn từ đâu đến?” bằng 3 “phương án”: Chúng tôi đến từ miền tài năng; Chúng tôi đến từ tương lai; Chúng tôi đến từ nền văn học trên mười đầu ngón tay. Qua đó, người đứng đầu Hội nhà văn đã khái quát những mặt mạnh của thế hệ những người viết văn trẻ Việt Nam hôm nay. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra rằng: “Miêu tả chặng đường vừa qua, có thể diễn đạt qua ba nhận xét sau đây về tác phẩm của các bạn: Nhiều đầy tràn nhưng còn ít sâu lắng; Dàn đồng ca khá mạnh nhưng còn ít những giọng lĩnh xướng vang xa; Thêu thùa cho cá nhân thì khéo, nhưng cắt may cho thiên hạ thì còn ít dụng công”…

Các đại biểu Quân đội tham dự Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc lần thứ VIII

Nhận xét trên đây được công chúng và giới chuyên môn đồng tình; nhất là những hạn chế được ẩn dụ bằng hình ảnh “thêu thùa” và “cắt may”... Quả thực, đọc sáng tác của các cây bút trẻ hiện nay, thật hiếm gặp những vấn đề liên quan đến đời sống của đất nước, nhân dân, cộng đồng; rất nhiều người né tránh những vấn đề lớn, đồng nghĩa với ít quan tâm đầu tư cho những tác phẩm lớn. Dẫu rằng trong “cơ chế thị trường” và “thế giới phẳng” ngày nay, nhiều giá trị đang bị đảo lộn, tác động không nhỏ tới cảm hứng người viết và tâm lý người đọc. Nhưng xét cho cùng, giá trị Con Người là bất biến thì chức năng “Văn học là Nhân học” vẫn vĩnh hằng. Điều đó đòi hỏi nhà văn trước hết phải là một Công Dân trách nhiệm. Và nữa: bất cứ nền văn học chân chính nào cũng đều chứa đựng trong nó một chủ nghĩa nhân văn cao cả. Nhờ đó mà nó thức tỉnh lương tâm, dẫn dắt lý trí và hành động của con người hướng đến những giá trị Chân-Thiện-Mỹ. Quá trình thức tỉnh và dẫn dắt ấy bao gồm tinh thần đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu và những nguy cơ làm tha hóa con người. Để một tác phẩm văn học có được chức năng ấy thì người sang tạo ra nó phải là một “Người Văn” theo đúng nghĩa gốc của chữ này.

Nhắc lại những điều trên đây, bởi Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ IX sắp khai mạc ở Hà Nội đang là sự kiện được quan tâm trong đời sống văn học nước nhà. 5 năm một dịp, những người viết văn trẻ khắp mọi miền lại có dịp hội tụ để trao đổi, học hỏi, giao lưu, đặng cùng nhau vun đắp cho sự nghiệp văn học nước nhà ngày càng phát triển. Những đại biểu dự hội nghị năm trước, đến nay có người đã trưởng thành. Và một thế hệ mới khá đông đảo đã được bổ sung vào đội ngũ những người viết văn trẻ hôm nay. Điểm danh đội ngũ lần này, thấy một nét chung là họ ít “ồn ào” hơn; manh nha xu hướng khắc phục những hạn chế của một số người đi trước; nhiều người đang đi những bước điềm tĩnh đầy tin cậy…

Tương lai văn học nước nhà thuộc về những người viết trẻ hôm nay. Ý thức đầy đủ điều đó cũng là thể hiện ý thức công dân và trách nhiệm xã hội của những người viết trẻ với nhân dân và đất nước!