Nhà thơ Khuất Bình Nguyên

Hồi ức tháng Tư

Thương nhớ gửi xứ Đoài

Sáo diều cất lên mắt lưới hoàng hôn

Chiều chầm chậm như dây kéo vó

Tháng Tư ráng đỏ bổng lên trời.

Sợi dây diều nối làng tôi

Với khoảng không bao la tiếng sáo

Hoa gạo ươm tơ trắng

Lúa chiêm xanh ân tình

Yếm phơi quên bờ dậu đầy trăng

Vai áo trai làng hơi sương mờ đậm.

Chị tôi lấy chồng xa quê hương

Miền đồi miên man chạc ba cây sắn

Ngai ngái mùi nắng dại

Ba Vì nghiêng gió theo.

Nhớ mẹ già chải tóc bằng tay quên cả lược

Buộc lời thở than dưới cánh diều mơ ước

Lúa chiêm sắm sửa áo phơi đòng.

Như cánh thiên thần kéo nửa đêm cùng rơi

Một nửa gió, nửa sao trời tràn xuống đất

Chiều tháng Tư buộc vào đêm bát ngát

Cánh diều bay ngây ngất một mình

Rơi yên lặng xuống vùng quê dĩ vãng.

Bốn mươi năm rồi tóc chị tôi đã bạc

Cây sắn chạc ba tất tả một đời người

Ba Vì nghiêng núi chẳng đầy mây

Cây đàn thời gian mười hai dây

Sợi tháng Tư vô tình bị đứt...

Xứ Đoài ơi ! Nối lại dây ngày trước

Để buộc làng tôi dưới cánh diều.

Dấu huyền*

Tôi mang năm dấu về quê

Dấu huyền gửi lại bờ đê bên này

Tôi đi qua tháng qua ngày

Sông xa, bến lạ đò đầy đò nghiêng

Thời gian ngồi chật mạn thuyền

Sông xưa bồi lở sắc huyền mải mê

Xứ Đoài quê gọi về quê

Dấu huyền chẳng có tôi về trong mơ.

________________________

* Tiếng Việt có 6 dấu giọng

   Người Sơn Tây để chìm dấu huyền trong giọng nói.

Suối Yến chùa Hương

Hoa gạo chờ chưa nở

Suối đã trong hết mình

Giữa ồn ào cõi Phật

Tìm thấy mình lặng thinh.

Người, Xuân đi trẩy hội

Đò vơi chen đò đầy

Đền giải oan ai đợi

Phật kịp về đến nơi.

Người đi người ở lại

Đò đầy níu đò vơi

Mưa Xuân giăng ngang núi

Giọt Thiền rơi lưng trời.

Bao nhiêu người đi hội

Tháng năm theo dòng trôi

Đò đưa người thuở trước

Giờ nhấp nhô chân trời.

Hoa gạo rụng mái chùa

Ngọn nến thời gian rỏ

Giọt năm liền giọt tháng

Bấy nhiêu rơi kiếp người.

Tháng ba hoa gạo nở

Phật thắp nến đỏ trời

Suối đưa người đi hội

Xanh một đời suối ơi!

Màu xưa

Hoa Sưa* nở trắng vườn xưa

Nắng mưa ngày cũ bốn mùa gió bay

Lãng quên đâu dễ giãi bày

Kinh thành lá rụng một ngày bâng khuâng.

Thế gian dâu bể vẫy vùng

Trăm năm đèn sách một dòng đầy vơi.

Sưa này vẫn của xưa thôi

Trắng như mây trắng giữa trời xưa bay

Cuối xuân hoa nở rơi đầy

Có người đến nhặt gió lay bạc đầu

Phải người năm cũ bấy lâu

Trồng cây Sưa để ươm màu thời xưa.

Thu buồn cách trở nghìn năm

Qua cửa chùa Trấn Quốc

Gặp trời nước Hồ Tây

Xanh một nghìn năm tuổi

Chìm nổi đời gió mây

Chưa hết lời nông nổi

Qua cửa chùa Trấn Quốc

Phật bước qua nghìn năm

Thu vừa ở bên này

Buồn sang nghìn năm trước

Nước mặt hồ đầy mây.

Chạm tay vào quá khứ

Nhựa ứa trào mầm cây

Thu qua ngàn cách trở

Đời ta bình yên mây.

Vũ điệu trống đồng

Không ai đúc trống đồng dùng cho ngày nay nữa

Chim lạc vẫn bay theo hướng mặt trời

Trên mặt trống đồng vũ điệu ngược thời gian*

Mấy nghìn năm cánh chim không mỏi

Hối hả nhịp chày giã gạo cầm tay

Thuyền gỗ dài khoan thai

Ai đứng nghiêng vì gió thổi

Cuộc hội ngộ muôn đời giữa mặt trời và cóc

Lúa chín vàng châu thổ ngấn phù sa

Bốn phương mưa thuận gió hòa

Xoay ngược hướng mặt trời

Ước vọng loài người trẻ mãi tuổi đôi mươi

Không ai đúc trống đồng dùng cho ngày mai nữa

Chim Lạc vẫn bay theo hướng mặt trời.

Lời nhắn gửi tình yêu cuộc sống

Trống đồng lăn dưới đất mấy nghìn năm.

___________________________

* Các hình vẽ trên trống đồng theo chiều ngược kim đồng hồ.

Bỏ quên trong rừng Thu

Có một thành phố nhỏ

Sợ loài người bỏ quên

Giữa rừng Thu lá đổ

Nấm ngủ quên trong cỏ

Người thức giấc đi tìm

Gặp tuổi thơ xa nhớ

Mắt mở tròn lặng im.

Ngọn nến đợi trước nhà

Sóng sánh chiều Thu lạnh

Bao nhiêu là xưa xa.

Lung linh trăm ngọn nến

Trên nấm mồ cổ xưa

Góc giáo đường cô quạnh.

Ai chạm vào mùa Thu

Để lá cành buông lửa

Ai chạm vào ánh mắt

Để mùa Thu xa vời.

Suốt đời cưu mang ta

Những mái nhà, ô cửa

Sợ loài người không nhớ

Số nhà không đổi thay.

Bỏ quên trong rừng Thu

Những lối mòn cỏ rối

Bao nhiêu là nông nổi

Sợ loài người lạc lối

Nấm đội ô đi tìm.

Vaxholm, 1995

Ký sự La Phù*

Từ Tu Vũ đến La Phù

Sông Đà chảy như có ý chờ các quả đồi xuống bến

Cứ nghĩ mảnh đất nhỏ này mặt trời không chiếu đến

Sông chảy về xuôi chẳng dừng lại bao giờ.

Bên kia Ba Vì soi xuống dòng sông

Bóng núi mây trời xác nhận nơi này đã qua nghìn tuổi

Những ngọn đồi thấp bao đời chạy mãi

Chạy trong sự tĩnh lặng lạ thường mấy mươi thế hệ

Không hiểu vì sao chẳng đến được bến bờ

Để lại những con đường mòn cỏ ướt bâng khuâng

Bên dòng sông mênh mông mây trắng

Tiếng hát ví lượt là

Nhờ ánh trăng mà ra được giữa dòng trăng.

Những đứa trẻ sơ sinh cắt rốn bằng cật nứa

Mẹ Âu Cơ ra đi từ dạo ấy chưa về*.

Mảnh đất nhỏ ven sông này nếm trải bao dâu bể

Các thời đại ghi dấu ấn của mình bằng trăm lần thay đổi cách gọi tên

Chốn xưa cũ cha làm phu gánh muối

Lần lữa trôi qua nước sông Đà chảy chậm cuối Thu.

Nhớ thời trai trẻ dừng lại ở đây cùng bạn bè ghi câu thôn dã

Tục hát ví đêm trăng trên thuyền ngược sông Đà

Phù sa nhạt nhoà câu hát lặn về đâu.

Mùa hạ này qua đây mây chiều mưa

Giăng qua dòng sông Đà

Mắc vào đỉnh đồi chen lấn cây sơn, cây trẩu

Cứ nghĩ mấy trăm năm nơi này yên bình không thay đổi

Đợi mẹ Âu Cơ xiêm áo trở về...

Câu dân ca như bóng đò ngang mang mác nước

Suốt cuộc đời chẳng sang được dòng sông...

La Phù, 2011

____________________

* La Phù: Huyện lỵ Thanh Thuỷ, Phú Thọ.

  Tục truyền là nơi sống của Âu Cơ, trước khi lấy Lạc Long Quân làm chồng

Bức thư bị đốt ngày 49

Tuổi của Thư là 10 năm chiến tranh

35 năm hòa bình

49 ngày sau giờ anh ngừng thở

Anh chẳng kịp bảo tôi đốt hay đừng đốt

Không của riêng anh, Thư của một thời...

Tuổi của Thư già nửa đời người lính

10 năm ngang dọc chiến trường

Cùng anh sốt rừng cơn còn mất

Bom vùi, đạn xé mấy vết thương

Không tục lụy chỉ bóng hình xa khuất

Con đường chiến tranh ai tính dặm trường.

Người viết Thư từ lâu đã qua đò ngang một dòng sông

Thư ngày xưa theo anh ra trận

Ngày chót ở chiến trường thời gian như viên đạn bay ra nòng súng

Hòa bình rồi chưa cạn nước bi đông.

35 năm sau Thư anh còn giữ

Ba lô con cóc đựng đầy 10 năm chiến tranh

Anh chẳng kịp bảo tôi đốt hay đừng đốt

Quá khứ bâng khuâng quá khứ chẳng sinh thành.

Ngày 49 anh về với đất

Không của riêng anh, Thư của một thời

10 năm chiến trường trang đời bi tráng nhất

Sao đốt Thư này hỡi ngọn khói ơi!

Viết theo một giấc mơ.