Ngoài phần thuyết trình của các diễn giả, buổi tọa đàm còn dành phần lớn thời gian cho các nhà nghiên cứu và công chúng quan tâm thảo luận về những vấn đề đa dạng bản sắc. Từ nước Pháp, đất nước vốn là một cái nôi của văn hóa Châu Âu, Giáo sư Alain J. Lemaitre đã đưa ra những cái nhìn sâu sắc về sự đa dạng văn hóa vốn là tài sản của nhân loại trong quá trình giao thoa, hội nhập ngày càng mạnh mẽ.
Ở một đất nước như nước Pháp nơi mà ý niệm quốc gia đã có từ rất lâu đời, thì việc một bên là xây dựng khối cộng đồng Châu âu và một bên là phong trào toàn cầu hóa, đã khiến cho người Pháp trong một hoàn cảnh khủng hoảng quốc tế phải tự thắc mắc về: “bản sắc văn hóa của mình là gì”. Tại hội thảo ông cũng nhấn mạnh rằng: các bản sắc không hề loại trừ hay mâu thuẫn với nhau mà trái lại, bằng cách mở cửa trong sự đa dạng và giàu có của các nền văn hóa, chúng ta sẽ có một thế giới năng động hơn, hướng tới sự đổi mới và sáng tạo, và là một thế giới bác ái hơn.
Nhà văn Nguyên Ngọc trong phần thuyết trình của mình cũng đã đưa ra nhiều vấn đề nhận được sự quan tâm sâu sắc của những người đến tham dự hội thảo, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bản sắc dân tộc, bản sắc đa dạng đối với nền giáo dục Việt Nam hiện tại. Theo ông: “Hóa ra cái vẫn được coi là bản sắc cũng có những thăng trầm của nó. Nó chẳng hề là một cái gì đứng im để cho chúng ta khư khư giữ chặt. Nó là một phạm trù lịch sử, được hình thành trong lịch sử, do những điều kiện khác nhau của lịch sử, là hiện tượng động chứ không phải là tĩnh. Nó là của con người, tức là một cơ thể sống và cũng như mọi cơ thể thật sự sống, nó chỉ có thể sống bằng quá trình “trao đổi chất”. với môi trường xung quanh. Nó không mâu thuẫn, đối lập với hội nhập, thậm chí ngược lại chỉ có thể tồn tại và phát triển bằng hội nhập. Nó sống bằng thường xuyên tiếp xúc, trao đổi với cái khác mình
Buổi hội thảo đã kéo dài đến 20h cùng ngày, tiếp tục mở ra cho chúng ta một vấn đề còn cần phải được đưa ra trao đổi và bàn luận nhiều hơn nữa: “tôi là ai trong thế kỷ này ?”. Chúng ta sẽ phải đối mặt thế nào với vấn đề: “Bản sắc dân tộc, bản sắc đa dạng” thế nào trong giai đoạn phát triển tới?.
Nguyễn Anh Thế