Các tác giả và đại diện tác giả tại buổi gặp gỡ

Chính vì thế, ngay sau lễ ra mắt nhà sách trên mạng Alezaa tổ chức tại khách sạn Sofitel vào đúng ngày đọc sách thế giới 23-4 vừa qua, Vinapo tiếp tục tổ chức một buổi cà phê sách tại Cà phê Trung Nguyên, tầng hầm Thư viện Quốc gia, 52 - Hai Bà Trưng – Hà Nội để gặp gỡ một số tác giả với kỳ vọng giải tỏa những băn khoăn dẫn tới việc ngần ngại hợp tác có thể sẽ là lực cản cho tiến độ ra mắt Alezaa dự kiến vào tháng 8 này. Nhà thơ Trần Đăng Khoa, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên, dịch giả Thúy Toàn, đại diện gia đình nhà văn Ngô Tất Tố, nhà văn Sương Nguyệt Minh, nhà văn Trang Hạ…, cùng nhiều tác giả quan tâm đã tới dự.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa phát biểu tại buổi gặp gỡ

Tại buổi gặp gỡ, đại diện Vinapo tiếp tục giới thiệu với các tác giả quy trình để một cuốn sách đến với bạn đọc qua đường Internet, phương pháp tiếp cận độc giả, cách thức bán hàng cũng như những tiện ích, linh hoạt của ebook…

Những băn khoăn của các tác giả, vấn đề chính mà Vinapo hướng tới, đã được đưa ra thảo luận, từ giá bán, tỉ lệ ăn chia giữa nhà sách và tác giả, vấn đề bản quyền vv… Nhà thơ Trần Đăng Khoa tỏ ra quan tâm đến việc số hóa các tác phẩm văn học, dù rất bận rộn nhưng anh đã tham dự cả lễ ra mắt Alezaa.com cuối tháng trước và buổi gặp gỡ lần này. Hiện tại trong chiếc Ipad mà anh sở hữu cũng có hàng trăm bộ ebook. Anh cho rằng việc một đơn vị ở Việt Nam tiên phong làm sách điện tử là một tín hiệu đáng mừng.

Có mặt tại buổi gặp gỡ, nhà văn Trang Hạ bày tỏ sự băn khoăn về vấn đề bản quyền khi giấy phép xuất bản thuộc về đơn vị xuất bản sách giấy chứ không thuộc về cá nhân tác giả, và khi một cuốn sách đã được một đơn vị xuất bản ấn hành dưới dạng sách giấy thì công biên tập, làm sạch bản thảo không thuộc về tác giả cuốn sách, bởi vậy tác giả không có quyền quyết định để ký với Vinapo. Trang Hạ cho rằng, ngay cả việc Alezaa đưa bìa cuốn sách đã được xuất bản lên trang của mình cũng dễ vấp phải phản ứng từ phía nhà “sách giấy” nếu như bản quyền bìa thuộc về họ. Về điều này Vinapo cho biết sẽ chỉ ký và đưa các cuốn sách mà tác giả khẳng định được bản quyền, Alezaa sẽ phối hợp cùng tác giả trong việc biên tập bản thảo, và nếu như tác giả không có bản quyền về bìa sách thì Alezaa sẽ tổ chức thiết kế bìa mới. Trên thực tế thì một số đầu sách đã ký hợp đồng đang được phía Alezaa thiết kế bìa và điều này cũng mang lại một diện mạo mới cho cuốn sách, đồng thời tạo dấu ấn riêng cho loại hình sách điện tử.

Bản hợp đồng mà Vinapo chuyển tới các tác giả là thứ bị soi xét, mổ xẻ nhiều nhất. Nhiều nhà văn tỏ ra băn khoăn với các điều khoản như trách nhiệm của bên B (các tác giả) trong việc xin giấy phép ấn phẩm điện tử, về bồi thường thiệt hại khi chấm dứt hợp đồng... khiến các nhà văn cảm thấy phiền phức, lo ngại và cho rằng có những “đòi hỏi” ngoài khả năng của họ. Nhà văn Võ Thị Xuân Hà, Trưởng ban Công tác Nhà văn trẻ, Hội Nhà văn Việt Nam cũng đã vào cuộc với mục đích nắm được sự việc trên cương vị của chị và để bảo vệ quyền lợi cho các tác giả trẻ. “Khi đọc hợp đồng tôi nhận thấy có những vấn đề khó thực hiện, cũng như có những chỗ cần thỏa thuận lại… Vậy đề nghị mọi người nghiên cứu kỹ và có trách nhiệm giúp các tác giả, đặc biệt là người viết trẻ xông pha vào lĩnh vực mới mà không bị thiệt thòi.”, Võ Thị Xuân Hà viết trong Email chị trao đổi với các đồng nghiệp. Nhà thơ trẻ Nguyễn Quang Hưng tâm sự với các bạn văn rằng anh cảm giác Vinapo đã nghiên cứu người đọc và tiềm năng khai thác tác phẩm, nhưng có lẽ chưa nghiên cứu thật kỹ tâm lý các tác giả nên còn gây không ít băn khoăn và chưa nhận được nhiều sự đồng thuận. Nguyễn Quang Hưng cho rằng, Vinapo nên điều chỉnh bản hợp đồng cho hợp lý cũng như lắng nghe sự góp ý nhiều hơn từ phía các tác giả.

Có lẽ cũng một phần xuất phát từ những “băn khoăn nội bộ” phía các nhà văn mà Vinapo đã tổ chức buổi cà phê sách để được trực tiếp lắng nghe tâm tư của họ. Tại buổi gặp gỡ, ông Trần Trọng Thành, Chủ tịch HĐQT Vinapo đã giải đáp phần nào những ý kiến nêu ra và cho biết, Vinapo sẵn sàng làm việc với từng tác giả về những băn khoăn cá nhân để đi đến thống nhất. Đại diện Vinapo bày tỏ mong muốn nhận được sự hợp tác thiện chí của đông đảo các nhà văn, có như vậy Alezaa mới phong phú về đầu sách và tác giả. “Đây cũng là một yếu tố thu hút bạn đọc đến với Alezaa.com, cũng là yếu tố quyết định sự thành công của chúng tôi”, ông Thành nói.

Theo thông tin của Vinapo, hiện tại đã có 70 tác giả đồng ý để doanh nghiệp này số hóa tác phẩm của mình với 253 đầu sách. Một số tác giả có tuổi đã tiên phong ký hợp đồng với Vinapo như nhà văn Chu Lai, Văn Giá, Lại Nguyên Ân… Một số nhà văn trẻ cũng đã ký hợp đồng với Vinapo như Nguyễn Đình Tú, Lê Anh Hoài, Di Li, Nguyễn Xuân Thủy, Nhã Thuyên… Trước những ý kiến băn khoăn bên lề việc ký hợp đồng với Vinapo, nhà văn Nguyễn Đình Tú, mặc dù bận việc không đến dự buổi gặp gỡ, đã bày tỏ: Bản chất vấn đề đây là một giao dịch dân sự, nó cũng giống như khi anh có một khoản tiền tiết kiệm anh có thể lựa chọn gửi Vietcombank, Techcombank hay Agribank; hoặc khi viết xong một truyện ngắn, người thì chọn gửi báo này, người lại thích gửi báo khác... Như vậy có thể hiểu là trong việc số hóa tác phẩm, mỗi tác giả có thể “chơi” với Vinapo hay một đơn vị có dịch vụ ebook nào khác mà mình thấy phù hợp, bởi trong tương lai gần Việt Nam sẽ không chỉ có một doanh nghiệp làm sách điện tử. Tác giả của “Kín” vốn là một cử nhân luật lập luận: “Quan trọng là trong hợp đồng có điều khoản nói đến việc muốn chấm dứt với Vinapo, tác giả cần báo trước 3 tháng, như vậy các nhà văn sẽ vẫn nắm quyền chủ động nên không cần phải quá lo lắng”. Việc có những bỡ ngỡ và băn khoăn cần tháo gỡ cũng còn bởi Vinapo là đơn vị đầu tiên khai phá thị trường sách điện tử còn khá mới mẻ ở trong nước.

Khi được một số bạn văn chất vấn về việc ký hợp đồng một cách “dễ dãi” với Vinapo, một nhà văn đã nói vui, “tôi ký theo cảm tính chứ cũng không quan tâm nhiều lắm đến những điều khoản trong hợp đồng, bởi tôi nghĩ cùng lắm là không được lợi gì về kinh tế, chứ chắc chẳng ai nỡ đi… lừa các nhà văn làm gì”.