Các nhà văn trẻ bên mái đình Tân Trào

1. Sao nhiều khách mời thế, những khách mời dựa theo tiêu chuẩn nào, vì sao tôi không được mời?

Trả lời câu hỏi này, nhà thơ Đỗ Hàn, Chánh văn phòng Hội cho biết: Hội nghị có 118 đại biểu chính thức, 20 khách mời. Trong số khách mời có các nhà văn hội viên dưới tuổi 35 như Vi Thùy Linh, Di Li v.v… Có các nhà văn, nhà thơ lão thành, có thành tựu nổi bật như Nguyễn Quang Sáng, Nguyễn Xuân Khánh, Xuân Cang, Vũ Quần Phương, Giang Nam, Hoàng Quốc Hải, Phan Thị Thanh Nhàn, GS Phong Lê, GS Hồ Ngọc Đại… Tuy nhiên, vì Hội nghị diễn ra tại 4 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Phú Thọ, Tuyên Quang và Thái Nguyên nên Hội Nhà văn VN đã có chủ trương mời các hội viên Hội NVVN tại địa phương thuộc các tỉnh ngoài Hà Nội đến tham dự và giúp đỡ Ban tổ chức. Vì vậy, tổng số khách mời mới lên 60 người.

Cũng theo ông Đỗ Hàn, Hội đã thành lập Ban Chỉ đạo gồm 5 ủy viên Thường vụ BCH và 4 vị Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật; Ban Tổ chức gồm 15 ủy viên BCH; Các Chi hội nhà văn VN tại các tỉnh Phú Thọ, Tuyên Quang, Thái Nguyên; Ban Nhà văn trẻ qua các thời kỳ; toàn bộ Văn phòng Hội nhà văn và một số cán bộ, nhân viên cơ quan cấp hai trực thuộc Hội; lãnh đạo và văn phòng các Hội VHNT của 3 tỉnh, thành phố. Như thế, “cảm giác” nhiều nhà văn cao tuổi tham dự Hội nghị là có thực nhưng họ đều là những người phục vụ các nhà văn Trẻ, họ không phải là những “nhân vật chính” của Hội nghị này.

2. Hội nghị dường như nặng về chơi bời, giao lưu?

Vanvn.net đã có nhiều bài phản ánh các ý kiến nhận xét đánh giá rất tốt về nội dung học thuật của Hội nghị, với những tham luận tại hội trường được các nhà văn lão thành đánh giá rất cao; với hai cuộc hội thảo: Văn trẻ: Nhận diện và phát triển  và Thơ Trẻ: Dòng chảy và công chúng, rất sôi nổi và sâu sắc; tưởng không cần phải nhắc lại. Ở đây chỉ cần làm rõ tính chất phiến diện của đánh giá trên. Đây là hội nghị của những người viết văn trẻ, vì vậy tính chất hoàn toàn khác với những cuộc hội nghị, hội thảo khác. Các cây bút trẻ của cả nước 5 năm mới có dịp tụ hội một lần, họ có nhiều điều để nói với nhau, cả trong và ngoài hội nghị. Nhưng họ không chỉ nói chuyện văn chương. Việc Hội nghị đã dành riêng 2 giờ tại hội trường nghe một cán bộ của Quân chủng Hải quân nói về tình hình biển đảo, việc tổ chức thành công đêm giao lưu thơ nhạc về biển đảo  chẳng lẽ không là một nội dung, hơn nữa chính là thái độ của thế hệ Trẻ với những vấn đề hệ trọng và đang rất “thời sự” của Đất nước. Xin lưu ý, suốt 2 giờ nghe về biển đảo, Hội nghị vẫn ngồi kín hội trường và im phăng phắc lắng nghe! Đặc biệt là Hội nghị đã diễn ra các hoạt động về nguồn: về Đền Hùng, về Tân Trào và ATK Định Hóa, tới các Di tích lịch sử... Việc đưa các nhà văn Trẻ trở về với quá khứ  hào hùng của dân tộc vào lúc này liệu có là một nội dung quan trọng không? Mặt khác, trong số các nhà văn Trẻ có rất nhiều bạn ở tận  Nam Bộ, Tây Nguyên, nếu không có hội nghị nhà văn trẻ, có lẽ còn rất lâu họ mới có thể đến được những nơi thiêng liêng này của Tổ Quốc. Vì thế chuyến đi này đối với họ sẽ là ấn tượng để đời, nó không chỉ đơn giản là một chuyến du lịch như một vài người đã nghĩ.

Toàn cảnh buổi hội thảo về văn trẻ và thơ trẻ

3. Về vài ý kiến vụn vặt khác.

 Có ý kiến nói diễn văn khai mạc của Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Hữu Thỉnh là “bốc thơm” và “tán dương” lớp trẻ, đó là một ác ý. Xin trích những đánh giá về thành tựu của nhà văn Trẻ nói chung trong Diễn văn: “Miêu tả chặng đường vừa qua, có thể diễn đạt qua ba nhận xét sau đây về tác phẩm của các bạn. 

 - Nhiều đầy tràn nhưng còn ít sâu lắng. 

 - Dàn đồng ca khá mạnh nhưng còn ít những giọng lĩnh xướng vang xa. 

 - Thêu thùa cho cá nhân thì khéo, may cắt cho thiên hạ còn ít dụng công.”

Dẫn chứng cho ác ý của mình, tác giả của một số trang web cá nhân viện câu “chúng tôi đến từ miền tài năng”. Câu văn ấy, trong ngữ cảnh ấy là một khái luận chừng mực và đúng. Văn chương đến từ miền tài năng, nhưng trong văn chương, có người tài nhiều có người tài ít; vậy nhà văn Trẻ, tất nhiên cũng ở miền tài năng mà đến, có người tài nhiều, có người tài ít. Không thể nói các nhà văn trẻ có mặt tại hội nghị này không có ít nhiều tài năng. “Miền tài năng” - đó không chỉ là địa chỉ độc quyền của những người đã thành danh.

Có tác giả một trang web ở xa, căn cứ vào thông tin của một vài cá nhân để phản ánh thiên lệch về  Hội nghị theo kiểu “thầy bói xem voi” (trong bất cứ hoạt động tập thể nào cũng có những cá nhân không ưng ý về một điểm nào đó); sau khi trao đổi lại qua điện thoại, tác giả ấy đã gỡ xuống khỏi giao diện của mình, nhưng cũng thật đáng tiếc cách nghĩ như vậy vẫn còn “ám ảnh” một số người khác.

Còn có vài ý kiến vụn vặt, phiến diện khác  khác, tưởng cũng không cần trao đổi. Sự kiện vẫn đang có những dư âm tốt đẹp, những người trong cuộc, nhất là những nhà văn trẻ “chủ nhân đích thực của sự kiện này” đã lên tiếng, những ý kiến đó sẽ làm mờ nhạt đi những hiểu nhầm đáng tiếc.