Văn học mạng (VHM) đang phát triển mạnh mẽ tại Trung Quốc, nước có nhiều người dùng Internet nhất thế giới. Mỗi ngày trên các blog tiếng Hoa xuất hiện hàng nghìn tác phẩm VHM, với bạn đọc trong số ngót 400 triệu dân mạng. VHM tiếng Hoa khởi sự từ thập niên 90 với tiểu thuyết Lần đầu tiếp xúc thân mật của Thái Trí Hằng (Đài Loan); sau được in thành sách, số lượng hàng triệu bản. Hiện nay phần lớn tác phẩm văn học tiếng Hoa xếp hạng cao nhất theo lượng độc giả đều là sáng tác VHM. Anny Baby, Ninh Tài Thần, Lý Tầm Hoan, Hình Dục Sâm là thế hệ nhà văn Trung Quốc đầu tiên thành danh nhờ mạng Internet. Phần lớn tác phẩm VNM viết về đề tài riêng tư, tình yêu, tình dục hoặc viễn tưởng, kinh dị. Hầu hết tác giả VHM không dùng tên thật, nhiều sáng tác khuyết danh. Đa số tác giả VHM đến từ giới trẻ. Một điều tra 50 cây bút VHM ở Trung Quốc cho thấy có 37 người dưới 25 tuổi, 13 chưa quá 30; rất ít người từng được học chính quy về Trung văn.

Sự xuất hiện hình thức nhật ký trên mạng gọi là blog – phương thức giao lưu thứ tư trên Internet sau E-mail, BBS và IM – đã đẩy nhanh sự phát triển VHM. Ai muốn thường xuyên chia xẻ tâm sự của mình với mọi người đều có thể dùng blog. Nó trở thành động lực thúc đẩy tiến trình tự do hoá, dân chủ hoá ngôn luận, làm cho đời sống tinh thần trở nên vô cùng đa dạng, phong phú, xã hội tiến nhanh trên mọi lĩnh vực.

Là phương thức xuất bản hầu như không gặp rào cản nào, blog tạo ra điều kiện cực kỳ thuận lợi cho bất cứ ai muốn viết gì đó. Blog làm nên một cuộc cách mạng trong văn học, lật đổ sự độc quyền của một thiểu số tinh anh văn hoá – những nhà văn chuyên nghiệp, quyền uy, chi phối lĩnh vực văn học và xuất bản văn học. Trước đây muốn viết cũng không dễ, vì khó được xuất bản; nay ai cũng có thể viết và tung tác phẩm lên mạng, ai cũng có thể đọc và phản hồi, nhờ đó giữa tác giả với bạn đọc có một mối liên hệ hữu cơ sách in khó mà có. Nhiều sáng tác của các blogger đã được in thành sách.

Như vậy văn học đã trở thành việc của rất nhiều người bình thường. Cũng vì thế VHM trở thành con dao hai lưỡi. Những kẻ thiếu trách nhiệm với xã hội có thể tung lên VHM các sáng tác chạy theo thị hiếu giải trí tầm thường, hoặc dùng VHM làm thủ đoạn tự lăng xê bản thân. Mộc Tử Mỹ (Mu Zi-mei) là một điển hình của loại tác giả VNM ấy.

Theo giới thiệu trên các mạng, Mộc Tử Mỹ là một nữ tác giả VHM, tên thật Lý Lệ (?), sinh năm 1978 tại Quảng Đông, tốt nghiệp khoa triết Đại học Trung Sơn, từng làm biên tập Báo Ảnh Đô thị, về sau là nhà văn tự do, làm việc cho Blogger Trung Quốc (blogchina.com) và viết bình luận cho báo Bạn gái ở Singapore.

Blog Mộc Tử Mỹ trước đây không có nhiều người đọc, nhưng từ 19/6/2003 sau khi tác giả đăng nhật ký tình ái Di Tình Thư thì lượng truy cập tăng lên. Đặc biệt từ tháng 8 khi tác giả công khai tên một ca sĩ nhạc rock làm tình với mình, lượng truy cập tăng tới mức cao nhất nước. Nhiều mạng và blog đăng lại đoạn nhật ký này. Sau mối tình một đêm ấy, tác giả Di Tình Thư nổi danh như cồn, hình thành Hiện tượng Mộc Tử Mỹ, gây sóng gió trên mạng, đồng thời cũng chuốc lấy nhiều lời phê phán khiến blog buộc phải đóng mất vài hôm.

Thế nhưng khi Mộc Tử Mỹ mở lại blog và tiếp tục viết nhật ký thì lượng truy cập tăng vọt; nhờ đó blogchina.com từ thứ hạng 1700 hôm 13-14/11/2003 tăng vọt lên thứ 1200 hôm 15/11 (trước đó xếp hạng tốt nhất là 5000). Lượng truy cập vào tên Mộc Tử Mỹ hôm 10/11 là 998 lượt, xếp thứ 730; hôm sau là 117318, xếp thứ nhất. Lượng truy cập có liên quan đến Mộc Tử Mỹ cộng lại gần 1 triệu.

Cây bút VHM Lý Tầm Hoan đã thực hiện in thành sách các tác phẩm thơ, tuỳ bút, tản văn và tiểu thuyết đăng trên Blog Mộc Tử Mỹ, dưới cái tên Di Tình Thư, có lược bớt một số nội dung “nhạy cảm”. Sách in lần đầu 140 nghìn cuốn, nhưng mới bán được hai ngày thì có lệnh tạm ngừng bán. Tuy vậy người ta vẫn mua được sách, bản chính hoặc bản in lậu. 

Một số tác phẩm VHM của Mộc Tử Mỹ như Nhật ký Di Tình Thư, tiểu thuyết Dung khí (Đồ đựng), bài báo Công nhiên thích sex còn được xuất bản ở nhiều nước. Một công ty điện ảnh Pháp cải biên Di Tình Thư dựng thành tác phẩm điện ảnh và đưa đi dự Liên hoan Phim Cannes. Ngoài ra còn tác phẩm Tùng Lương xuất bản ở nước ngoài.

Từ đó cái tên Mộc Tử Mỹ trở thành biểu tượng của trào lưu giải phóng tình dục và trào lưu tự lăng xê tên tuổi mình. Cô gái trẻ này dám làm những việc xưa nay chưa ai dám làm như công khai bộc lộ ham muốn tình dục cực kỳ mãnh liệt của mình, coi như chuyện ăn cơm uống nước, là sự “giải phóng tình dục”. Cô chủ trương bỏ gái điếm, nhưng phụ nữ “nên dành cho cánh đàn ông nhiều cơ hội (làm tình) hơn”. Blog Mộc Tử Mỹ kể, mới 6 tuổi cô đã biết sờ vào chỗ kín của mình một cách thích thú. Lớn lên đi làm, có tối về nhà không có nước nóng tắm, cô tìm đến căn hộ nam độc thân nào đó xin tắm nhờ rồi qua đêm với chủ hộ... Hãy xem một số lời của Mộc Tử Mỹ, với nhà báo hoặc trên blog:

- Những lúc rảnh rỗi ngoài công việc, tôi có một thú chơi vô cùng “cá tính hoá” là làm tình và sau đó viết lại những chi tiết ấy cho mọi người đọc.

- (Vì sao thay bạn tình xoành xoạch ?) “Vui chứ sao. Dĩ nhiên còn có thể nghiên cứu đàn ông, mỗi gã đàn ông đều có một nội dung khác nhau.”

- “Tôi coi trọng bộ mặt vốn có của đàn ông; đấy không phải là thứ họ có được sau quá trình tu thân dưỡng tính, hoặc là thứ có thể thay đổi theo thân phận của người ấy. Có lúc tôi cảm thấy đàn ông cởi quần áo rồi thì đều thế cả, chẳng khác nhau mấy.”

- “Tình yêu do người ta tạo ra, bỗng dưng cảm nhận được. Nếu khi làm tình mà vô cùng yêu nhau thì có thể coi đấy là một loại tình yêu hay không?” 

- (Sẽ lấy chồng chứ?) Có thể, nếu có người cầu hôn mà tôi thấy thích hợp thì sẽ kết hôn thôi! Thực ra có thể coi kết hôn là một nghệ thuật hành vi, nhân tôi hiện nay còn chút nhiệt tình thì cưới chồng, gây ra một sự kiện, kể ra cũng hay đấy chứ.

- Tôi dễ dàng yêu một người đàn ông, dễ dàng cùng anh ta lên giường, dễ dàng rời khỏi anh ta. Đối với tôi, quan hệ nam nữ tức là trực tiếp có quan hệ tình dục với một gã đàn ông.

- Tôi là một người đàn bà rất có bản ngã, một phụ nữ độc lập, tự trọng giá trị của mình, tự tồn tại. Cái tôi cần là tự do, thời gian, sức khoẻ, cơ hội.

- “Mặt tích cực của tôi thể hiện ở chỗ sau khi câu được đàn ông, tôi có thái độ của một nhà nghiên cứu, tương tự như những người nghiên cứu gái điếm thì thâm nhập nhà thổ. Mặt xấu của tôi thể hiện ở chỗ tôi toàn đi khêu gợi sự đểu giả của cánh đàn ông.”

- “Tôi không phải là loài người, mà là loài ma quỷ. Tôi thấy nhân loại các anh có mặt không tiến bộ ở chỗ nam nữ chưa bình đẳng, đàn ông cho đàn bà nhiều cơ hội (làm tình), còn đàn bà cho đàn ông ít cơ hội quá.” (lời tâm sự trên giường với bạn tình).

Hiện tượng Mộc Tử Mỹ đặt ra nhiều câu hỏi gây tranh cãi om xòm trên mạng.

Do đâu Mộc Tử Mỹ trở nên nổi tiếng? Rõ ràng, trước hết là do cô dám trơ trẽn thuật lại trên blog hầu như mọi chi tiết đời sống tình dục của mình. Thứ hai, vì cô dám ngang nhiên đưa lên blog tên thật cùng các chi tiết kỹ sảo tình dục của bạn tình. Lẽ ra những chuyện riêng tư ấy ai cũng nên giữ kín tuyệt đối, thế mà Mộc Tử Mỹ dám công khai tất cả.  

Thứ ba, trong xã hội dân trí thấp luôn có một quần thể đông đảo những kẻ có thói ưa thóc mách chuyện riêng tư của người khác và hâm mộ những người dám phá luân thường đạo lý. Ai đó từng nói: Thói quen của quần chúng là sức mạnh đáng sợ nhất. Vì có đám đông ấy bênh vực nên Mộc Tử Mỹ vừa được nổi tiếng vừa khó bị phê phán.

Ngoài ra cũng cần thấy sự góp phần của giới truyền thông, được ví là một loài động vật ăn thịt luôn hau háu săn mồi; tóm được con mồi như Mộc Tử Mỹ là dịp may để giới media làm ăn, gây tiếng vang dư luận. Vả lại do xuất thân từ giới truyền thông nên Mộc Tử Mỹ rất biết cách dùng các phương tiện media hiện đại để làm mình nổi tiếng; có người ví media và Mộc Tử Mỹ như đôi gian phu dâm phụ. Mạng Tân Lãng Sina.com xin được quyền đăng nhật ký Mộc Tử Mỹ, lập tức lượng truy cập mạng này tăng vọt lên tới 10 triệu lượt/ngày. Chính quyền im lặng. Nhưng khi báo Bắc Kinh buổi chiều có bài mạnh mẽ phê phán Mộc Tử Mỹ, lên án Tân Lãng đăng Di Tình Thư là để câu khách thì sina.com đã ngừng đăng.

Mộc Tử Mỹ tự nguyện làm tình không vì tiền, không vì tình hoặc hôn nhân, thế thì vì cái gì? Hiển nhiên cô chỉ muốn được thoả mãn nhu cầu tình dục mà cô cho là một đòi hỏi chính đáng không việc gì phải giấu, một quyền tự do cá nhân, thể hiện sự bình đẳng giới.

Vì sao Mộc Tử Mỹ lại công khai tất cả những chuyện phòng the ấy lên mạng? Chỉ có thể kết luận: vì muốn nổi tiếng, muốn thoả mãn thói hám danh, và cũng là để trút bỏ tâm trạng bị ức chế. Ở Trung Quốc ngày nay, thói háo danh thịnh hành tới mức khó tưởng tượng, một số người dám làm những chuyện kỳ cục nhất chỉ vì để nổi danh. Trong một cuộc họp báo sau khi nổi tiếng, Mộc Tử Mỹ nói: bây giờ tôi là đại danh nhân rồi, không thể không lên mặt một chút. Tôi như vị hoàng đế ngồi trên kiệu mà đám phu kiệu là các nhà báo, học giả, nhà phê bình, nhà giáo dục, nhà lý luận. Tôi nổi tiếng là nhờ mọi người.

Giới báo chí gọi Mộc Tử Mỹ là nhà văn viết bằng nửa dưới thân xác, như trước kia họ từng gọi Vệ Tuệ, Xuân Thụ v.v.. Nhưng rõ ràng không thể coi Mộc Tử Mỹ là điếm, vì cô làm tình không lấy tiền. Phải chăng đây là kết quả của cuộc cách mạng tình dục diễn ra âm thầm mà “tiến bộ” nhanh kinh khủng tại Trung Quốc mấy chục năm qua?

Cùng với cải cách mở cửa, quan niệm tình dục của người Trung Quốc đã thay đổi như chiếc lò xo nén chặt bung ra, nhất là nữ giới xưa kia bị cấm đoán tình dục nghiệt ngã nhất. Du khách nước ngoài nói phụ nữ Trung Quốc hiện nay “cởi mở” hơn cả phương Tây. Mới đây có đến 30% ông già ở Bắc Kinh qua kiểm tra ADN cha-con (để làm thủ tục thừa kế tài sản) mà biết được mình không phải là cha của đứa con duy nhất vợ mình đẻ ra; nói cách khác, ít nhất 30% các bà vợ đã ngoại tình. Một cựu hiệu phó Đại học Bắc Kinh tiết lộ: trên 70% nữ nghiên cứu sinh tiến sĩ trường ông bị các thầy hướng dẫn “chơi”.  

Hiện tượng Mộc Tử Mỹ có ảnh hưởng lớn tới giới phụ nữ. Rất nhiều nữ học sinh hâm mộ cô. Đã có một nữ sinh 16 tuổi bỏ ra mấy năm trời viết xong một tập truyện ngắn mười mấy vạn chữ, hư cấu toàn những chuyện loạn luân, luyến ái đồng giới, mối tình tay ba..., được các bạn gái trong trường tranh nhau đọc.

Nhà sáng lập Blogchina.com Phương Hưng Đông nói: Mộc Tử Mỹ đã làm cho khái niệm blog đi vào quần chúng một cách rộng rãi; đại danh Mộc Tử Mỹ là cái tên quan trọng trong lịch sử phát triển blogger Trung Quốc.

Có blogger nhận xét việc Mộc Tử Mỹ công bố tên thật một số người ăn nằm với mình đã bóc trần bộ mặt thực xấu xa của những kẻ đạo đức giả; song mặt khác việc đó sẽ gây ra nguy cơ khủng hoảng tín nhiệm cá nhân, gây ảnh hưởng xấu trong xã hội. Một blogger viết: Kẻ đáng ghét nhất không phải là người đàn bà viết chuyện dâm bôn, mà là những gã đàn ông giả bộ đứng đắn, thần thánh. Chừng nào thói giả dối vẫn ngự trị xã hội thì hãy còn những người muốn lật tẩy sự giả dối đó, bất chấp hậu quả ra sao.

Nhà tình dục học nổi tiếng Lý Ngân Hà (vợ goá nhà văn Vương Tiểu Ba) nhận xét: Hiện tượng Mộc Tử Mỹ đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ mô thức hành vi của con người xảy ra trong một xã hội đạo đức truyền thống thâm căn cố đế. Xã hội Trung Quốc đã bắt đầu chuyển sang giai đoạn 3 – không chỉ nam giới có quyền tự do tình dục mà nữ giới cũng có quyền ấy. Bà kêu gọi mọi người có thái độ khoan dung với Mộc Tử Mỹ.

Nhà phê bình văn hoá nổi tiếng Chu Đại Khả năm nào khi phê phán Vệ Tuệ từng nói: “Một thời đại động đực thật giả lẫn lộn đang đến”. Ông cho rằng, từ một nhà văn nữ động đực cho tới một học giả nam giới động dục (ý nói về cuốn tiểu thuyết Giường Cát của giáo sư tiến sĩ Cát Hồng Binh); chủ đề động dục vẫn như cũ nhưng địa vị xã hội của kẻ động dục đã có tiến triển đột phá. Từ Vệ Tuệ, Cửu Đan, Xuân Thụ cho tới Mộc Tử Mỹ, ta thấy đang diễn ra một cuộc đua tụt quần rất sôi nổi; lối kể chuyện của các nhà văn ấy ngày càng có xu hướng tục tĩu và vô liêm sỉ, nhưng tôi thực sự không thấy những trò diễn xuất thân xác ấy có bao nhiêu giá trị giải phóng xã hội. Ở phương Tây, tấn trò động đực bắt đầu từ Madonna, tới nay đã cũ rích lâu rồi. Hai hiện tượng Mộc Tử Mỹ và Cát Hồng Binh là phiên bản Trung Quốc thời kinh tế thị trường. Mộc Tử Mỹ bỏ xa Vệ Tuệ; cô làm cho lũ đàn ông ưa tò mò chuyện kín của người khác khoái chí, hơn nữa còn khiến các nhà bảo vệ nữ quyền phấn khởi. Thực ra rốt cuộc đây là một cú tự lăng xê tục tĩu nhưng thành công. Có điều, sự thẳng thắn vô liêm sỉ của chủ nhân nhật ký lại rất đáng yêu.

Giáo sư Châu Hiếu Chính nói: Hiện tượng Mộc Tử Mỹ không phải là hiện tượng cá biệt, nó đại diện cho một quần thể thiếu trách nhiệm xã hội mới nổi lên ở Trung Quốc.

Ca sĩ nhạc rock Vương Lỗi, nhân vật bị Mộc Tử Mỹ nêu tên thật sau lần làm tình với cô, nói: “Xã hội hiện đại biến con người trở nên vô cùng xảo quyệt, chẳng hạn như chuyện nghi ngờ ca sĩ có hát nhép hay không, nghi ngờ rốt cuộc có cái gì là chân thực hay không.”

Đưa tin về hiện tượng Mộc Tử Mỹ, Thời báo New York viết: đây là một vụ rêu rao bí mật riêng tư; cô gái 25 tuổi này đã quan hệ sex với 70 đàn ông. Tờ International Herald Tribune thì cho biết: trước Mộc Tử Mỹ, tai New York đã có một gái điếm người Hoa xuất bản tự truyện Nhật ký gái gọi Manhattan, thuộc loại bestseller.

Một bà mẹ vì thấy con gái 12 tuổi mê blog Mộc Tử Mỹ mà hiếu kỳ tìm đọc Di Tình Thư; đọc được vài trang bà không thể nào chịu nổi mà viết bình luận:”Chẳng lẽ không có ai quản lý loại người vô liêm sỉ, đồi phong bại tục này sao! Xin mọi người hãy cứu con gái tôi!”

Giới phụ nữ đứng tuổi lo lắng: nếu có lắm người như Mộc Tử Mỹ thì yếu tố gia đình dựa trên cơ sở một vợ một chồng sẽ tan rã, loài người sẽ tụt lùi trở về tình trạng quần hôn thủa nguyên thuỷ. Họ tự hỏi: Chẳng hiểu khi về già cô ấy sẽ thế nào? Con cái cô ấy sẽ ra sao?

Rõ ràng, quan hệ tình dục bừa bãi kiểu Mộc Tử Mỹ sẽ làm các loại bệnh đường tình dục lây lan mạnh. Chả thế mà tên cô được đặt cho một loại bao cao su mới sản xuất. 

Rốt cuộc Mộc Tử Mỹ là một cô gái hư hỏng bất chấp luân thường đạo lý hay là một phụ nữ được giải phóng? Xã hội nên phê phán hay nên khoan dung với cô? Một thăm dò ý kiến 1606 người thì có 1361 cho rằng hành vi của Mộc Tử Mỹ là “trò cười để làm mình nổi tiếng”, chỉ có 197 người cho là “lối sống lạc loài (linglei)”. Kết quả một điều tra của sina.com cho thấy số người phản đối và tán thành Mộc Tử Mỹ tương đương nhau. Phải chăng do “giải phóng” tình dục quá mức mà người Trung Quốc “hiện đại” quá khoan dung với hiện tượng Mộc Tử Mỹ, hậu quả làm tổn hại thuần phong mỹ tục của cộng đồng?

Một xã hội muốn ổn định thì trước hết từng gia đình phải yên ổn, hoà thuận, phải kiên quyết giữ vững chế độ một vợ một chồng và các chuẩn mực đạo đức tối thiểu trong quan hệ giữa hai giới tính. Sinh hoạt tình dục kiểu “gà vịt” như Mộc Tử Mỹ sẽ giết chết tình yêu – cái đẹp đẽ nhất trong đời sống loài người. Mới đây phụ nữ Mỹ kịch liệt phản đối Bộ Quốc phòng dự định đưa nữ quân nhân xuống làm việc dưới tàu ngầm là đúng lắm. Dư luận Trung Quốc đang mạnh mẽ lên án hiện tượng Mộc Tử Mỹ. Blog Lý Ngân Hà đã gỡ bỏ ý kiến nói ở trên của bà. Mới đây Mộc Tử Mỹ đã xin thôi việc ở Blogchina.com, chỉ làm nhà văn tự do.□