Phim "Lý Công Uẩn - đường tới thành Thăng Long" của Cty CP truyền thông Trường Thành, dự kiến sẽ phát sóng trên truyền hình tháng 9.2010, là tác phẩm mừng đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội với kinh phí gần 100 tỉ đồng. Xung quanh bộ phim này hiện có dư luận phản ứng trên các diễn đàn mạng. Một vài tờ báo đã đưa thông tin "hoãn phát sóng bộ phim" vì Hội đồng duyệt quốc gia đề nghị phải lược những bối cảnh mang đậm chất Trung Hoa...
Trên số báo ngày 11-9, Pháp Luật TP.HCM đã có thông tin đến việc hoãn phát sóng phim Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long của Công ty Cổ phần Truyền thông Trường Thành sản xuất. Lý do hoãn phát sóng do 19 tập phim của bộ phim này mang đậm yếu tố Trung Hoa. Hội đồng Duyệt phim quốc gia đã yêu cầu đoàn làm phim phải lược bỏ bớt những bối cảnh đậm chất Trung Hoa này và chỉ được phát sóng sau khi đã sửa chữa xong theo yêu cầu.
Đây không phải là lần đầu tiên bộ phim này bị dư luận phản đối. Ngay từ khi dự án phim này công bố và chuẩn bị quay, dư luận đã rất lo ngại cảnh phim lịch sử Việt Nam mà lai Trung Hoa. Bởi nhà sản xuất đã quá chú trọng việc thuê êkíp Trung Quốc sản xuất, từ đạo diễn, hóa trang, phục trang, trường quay… và cả diễn viên quần chúng.
Cách đây hai tháng, khi đoạn quảng cáo phim và một số hình ảnh phim được tung lên mạng để quảng bá trước cho phim thì đã nhận được nhiều ý kiến phản hồi rằng quá giống phim dã sử Trung Hoa. Pháp Luật TP.HCM đã chuyển phần giới thiệu phim đến nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân nhờ thẩm định. Ông Xuân đã nhận xét khung cảnh trong phim hoàn toàn Trung Hoa. Trong đoạn giới thiệu có rất nhiều chi tiết tạo sự phản cảm, đó là: Cung điện trong phim chồng chất lên nhau, kiến trúc Việt Nam thời kỳ đó không thể có cung điện nguy nga, tráng lệ như vậy. Ngay cả đến thời Nguyễn, cung điện cũng không tầng lớp nhiều như vậy.
“Ngay đến thời Gia Long, trong những ảnh của người Pháp chụp, Việt Nam nhiều nơi vẫn còn đóng khố, vậy làm sao 1.000 năm trước đó có giáp sĩ, có giáp sắt? Đặc thù của Trung Hoa là thảo nguyên mênh mông nên mới có cảnh hàng ngàn con ngựa và phát triển kỵ binh, Việt Nam không thể có cảnh đó” - ông Xuân nói. Thật vậy, thế mạnh dân tộc Việt Nam là địa hình sông nước. Truyền thuyết Thăng Long cũng gắn liền với sông nước. Bên cạnh đó, những hình ảnh: quan búi tóc trên chóp đầu, phụ nữ xõa tóc hai bên… là rặt Trung Hoa.
Khi công bố dự án phim Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long, đơn vị sản xuất đã rất chú trọng đến điểm đặc biệt của phim là thuê êkíp Trung Quốc sản xuất, từ đạo diễn, hóa trang, phục trang đến trường quay. Như đạo diễn Cận Đức Mậu (đạo diễn của phim truyền hình Tuổi trẻ Bao Thanh Thiên); kịch bản do ông Trịnh Văn Sơn, Giám đốc Công ty Cổ phần Truyền thông Trường Thành chấp bút và được nhà biên kịch của Trung Quốc là Kha Chung Hòa đảm trách (Kha Chung Hòa từng là biên kịch cho những bộ phim Võ Tắc Thiên, Vương triều Ung Chính...). Gần 700 bộ trang phục cổ trang cũng được may từ Trung Quốc, thuê cả trường quay Hoành Điếm của Trung Quốc và hàng trăm diễn viên quần chúng cũng Trung Quốc.Vì thế, màu sắc TQ tràn ngập cũng là dễ hiểu.
Ông Trần Đăng Tuấn - Phó Tổng GĐ Đài Truyền hình VN: Thông tin “hoãn phát sóng” là không chính xác. Đây không phải là phim của Đài THVN đặt hàng, mà là của một Cty tư nhân làm và bán bản quyền. Đài THVN xem xét và nếu thấy phù hợp thì mua bản quyền. Hội đồng duyệt phim của Đài THVN cũng chưa kịp xem hết nên cũng chưa có bình luận gì. Vì lúc đó có chỉ thị của Ban Tuyên giáo TƯ và Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng nói rõ bộ phim này cần thành lập một hội đồng thẩm định phim quốc gia do Bộ VHTTDL cử ra, nên Đài THVN chuyển bản phim đó cho Hội đồng thẩm định quốc gia. Và cho đến nay, tôi cũng chưa nhận được ý kiến đánh giá chính thức của hội đồng này.
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên - thành viên Hội đồng duyệt phim quốc gia: Đây hoàn toàn là phim TQ. Từ đạo diễn, quay phim, bối cảnh đều của TQ, chỉ có rất ít một số cảnh quay tự nhiên ở VN và sự tham gia của một số diễn viên VN. Tôi tiếc là, một số ngôi chùa có thể quay ở VN thì trong phim cũng lại là chùa TQ. Các thành viên trong Hội đồng duyệt phim quốc gia đều thống nhất yếu tố văn hóa TQ trong phim là quá đậm đặc.
Họa sĩ Phan Cẩm Thượng: Tôi cũng hơi buồn, vì tôi cũng tham gia. Khen cũng không được, chê cũng không tiện. Trước đó, họa sĩ Phan Cẩm Thượng trong trả lời phỏng vấn Tạp chí Hồn Việt, chia sẻ: “Phim do hãng tư nhân đầu tư nên trang phục nào cần thì may, còn không thì thuê, vì nếu tất cả trang phục đều phải may thì kinh phí rất lớn”. Trong phim, được biết một bộ áo giáp giá 5.000 ND tệ (khoảng 15 triệu đồng) mà mỗi tướng lĩnh ra trận cần từ 3 đến 4 bộ giáp, nên tiền đầu tư sẽ lớn. Dĩ nhiên thuê là giải pháp khả thi nhất, nên khi thuê thì trang phục giống TQ!
Thiết nghĩ một bộ phim lịch sử Việt Nam để công chiếu trong dịp đại lễ ngàn năm của dân tộc thì không thể có cảnh văn hóa ngoại lai. Có thể không làm, có thể không chiếu chứ không thể vì lý do ít tiền mà du di một sản phẩm văn hóa lai căng. Ông Nguyễn Đắc Xuân nhấn mạnh: “Không nên chiếu phim này trong dịp đại lễ 1.000 năm Thăng Long-Hà Nội. Nếu một đất nước lệ thuộc về chính trị còn có thể lấy lại nhưng lệ thuộc về văn hóa thì ngàn đời mất nước và trở thành chư hầu”.
P.V (tổng hợp)